با پیشرفت علوم و تکنولوژیهای مختلف امروزه لولهها و اتصالات از انواع مواد مختلف با ویژگیها، قابلیتها و مشخصات منحصربهفردی تولید میشوند و میتوانند برای انتقال انواع سیالات مختلفی از نقطهبهنقطه دیگر مورد استفاده قرار بگیرند. چدن یکی از آلیاژهای آهنی است که از عناصر مختلفی همچون آهن، کربن، سیلیسیم، منگنز و گوگرد تولید میشود و در انواع مختلفی همچون چدن سفید و خاکستری و … وجود دارد.


همچنین به واسطه ویژگیهای خاص خود در تولید انواع اتصالات به کار میرود. اتصالات چدنی میتوانند تنوع بالایی داشته باشند و هر کدام از آنها کاربردهای متعددی در صنایع مختلف داشته باشند. در ادامه مطلب بررسی میشود اتصالات چدنی چیست و چه انواعی دارند و در نهایت مشخص خواهد شد این اتصالات چه مزایا و معایبی دارند.
آشنایی با لوله و اتصالات چدنی
همانطور که گفته شد امروزه انواع عناصر و آلیاژهای مختلف در تولید لولهها و اتصالات کاربرد دارند و هرکدام از آنها به واسطه ویژگیهایی که دارند در صنایع مختلفی استفاده میشوند. اتصالات چدنی نوعی از اتصالات هستند که از مقاومت و استحکام بسیار بالایی برخوردارند و برای آنکه طول عمر بالاتری داشته باشند از یک پوشش خاص برای آنها استفاده میشود. لوله و اتصالات چدنی بیشتر در سیستمهای آبرسانی و خطوط انتقال آب و فاضلاب استفاده میشوند هرچند که استفادههای متعدد دیگری نیز دارند.
در حقیقت لوله و اتصالات چدنی در مقایسه با لوله و اتصالات فلزی کمتر دچار پوسیدگی شده و از قیمت کمتری نیز برخوردارند. همچنین زمانی که این اتصالات دچار گرفتگی شوند میتوان بهراحتی و با استفاده از دستگاه تراکم هوا آنها را باز کرد.
مهمترین مزایای اتصالات چدنی چیست؟
اتصالات امروزه از مواد مختلفی همچون فلزات و پلیمرها تولید میشوند و هرکدام از آنها میتوانند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند. اتصالات چدنی نیز از جمله اتصالاتی هستند که از مزایا و معایب ویژهای برخوردارند و میتوانند کاربردهای متعددی داشته باشند. از جمله مهمترین مزیتهای این اتصالات میتوان موارد زیر را عنوان کرد:
- این اتصالات دارای ساختاری از آلیاژهای مختلف مانند آهن، سیلیسیم و کربن هستند و میتوانند در برابر پوسیدگی و خوردگی مقاومت بالایی داشته باشند و همانند لوله و اتصالات وینودرین میتوانند در سیستمهای برودتی نیز به کار بروند.
- اتصالات چدنی از استحکام بالایی برخوردارند و میتوانند در برابر فشار و ضربه مقاومت بالایی داشته باشند.
- این اتصالات از نظر قیمت مقرونبهصرفه تر از اتصالات فلزی و پلیمری هستند.
- نصب و بهرهبرداری از آنها بسیار راحتتر است
- این اتصالات از طول عمر بالایی برخوردارند
- استفاده از لولهها و اتصالات داکتیل میتواند در کاهش سروصدا نقش ویژهای داشته باشد.
- این اتصالات رفتار ارتجاعی نداشته و در کاهش لرزش مؤثر هستند.


انواع اتصالات چدنی چیست؟
اتصالات چدنی که معمولاً از چدن و چدن داکتیل ساخته میشوند همانند اتصالات پاورسیل و سایر اتصالات میتوانند انواع مختلفی داشته باشند. به صورت کلی این اتصالات به دو دسته اصلی اتصالات چدنی فلنج دار و اتصالات چدنی فاضلابی تقسیم میشوند. اتصالات چدنی فلنج دار همگی به صورت یک تکه تولید میشوند و تمامی جهات آنها دارای فلنج هستند در حالی که اتصالات فاضلابی دارای یک سر کاسه شکل بوده که برای اتصال به لولهها به کار میروند. با توجه به نوع کاربرد اتصالات چدنی به چند دسته اصلی تقسیم میشوند که مهمترین آنها به شرح زیر هستند:
زانو فلنج دار چدنی
این نوع از زانوهای چدنی در اصل از چدن داکتیل و با روش ریخته گری ساخته میشوند. این زانوها میتوانند برای تغییر جهت مسیر لولهها به کار میروند و میتوانند در زوایای مختلفی همچون لولههای 90 و 45 درجه تولید شوند.
سهراهی فلنج دار چدنی
یکی دیگر از انواع اتصالات چدنی که میتواند برای انشعابات و یا تغییر مسیر لولهها به کار برود سهراهیهای فلنج دار هستند. این سهراهیها میتوانند انواع مختلفی داشته باشند و در صنایع مختلفی همچون آب و فاضلاب، کشاورزی و … به کار میروند.
کمربند چدنی
کمربندهای چدنی نیز از جمله انواع اتصالات چدنی هستند که میتوانند برای انشعاب گرفتن از خطوط لوله اصلی به کار میروند. این نوع از اتصالات معمولاً از جنس چدن خاکستری و داکتیل بوده و از دو بخش اصلی کمربند و نافی ساخته میشوند. بخش نافی میتواند به صورت رزوهای یا فلنج دار تولید شود.
تبدیل فلنج دار چدنی
تبدیلها که با نام کاهنده نیز شناخته میشوند نوع دیگری از اتصالات چدنی هستند و میتوانند در کاهش یا افزایش سایز لولهها و اتصالات دیگر کاربرد داشته باشند. کاهندهها میتوانند در سایزهای مختلف از 2 تا 24 اینچ وجود داشته باشند.
دریچههای چدنی
یکی دیگر از اتصالات کاربردی که بیشتر در صنعت فاضلاب به کار میرود دریچههای چدنی هستند که از چدن خاکستری و چدن داکتیل تولید میشود. این دریچهها برای پوشش منهولهای فاضلاب در نقاط مختلف خیابانها برای کنترل آب، برق، گاز و … استفاده میشوند.


- علاوه بر موارد ذکر شده میتوان از چدن انواع پیچ و مهرهای کاربردی را نیز تولید کرد. همچنین انواع شیرها نیز از چدن ساخته میشوند که میتوانند استفادههای متعددی داشته باشند.
قیمت اتصالات چدنی
به صورت کلی عوامل و فاکتورهای مختلفی میتوانند در تعیین قیمت اتصالات چدنی تأثیر داشته باشند که مهمترین آنها شامل مواردی همچون کشور تولیدکننده، برند و شرکت تولیدکننده، نوع محصول، کیفیت محصولات، کاربردهای اتصالات، میزان درصد آلیاژهای آن، حجم و تعداد، نوع استانداردهای محصول و … هستند. در مقاله دیگری تحت عنوان لوله کامپوزیتی چیست نیز میتوان اطلاعات جامع و کاملی در مورد انواع لولههای کامپوزیتی به دست آورد.
جمعبندی نهایی
در پاسخ به این سؤال که اتصالات چدنی چیست باید گفت این اتصالات از نوعی آلیاژ آهنی که شامل عناصری همچون آهن، کربن، سیلیسیم و … تولید میشوند و از ویژگیهای منحصربهفردی برخوردارند و میتوانند در صنایعی همچون آب و فاضلاب، کشاورزی و … به کار بروند. این اتصالات همانند لوله وینوسایلنت میتوانند در کاهش صدا و لرزش مؤثر باشند و در برابر خوردگی و فشار نیز مقاومت بالایی دارند.