استفاده از لولههای پلیاتیلن در صنایع مختلفی همچون آب و فاضلاب، کشاورزی، گاز، شیلات و … امروزه رواج بسیار زیادی پیدا کرده است و این لولهها به دلیل ویژگیهای منحصربهفردی همچون طول عمر بالا، مقاومت فشاری مناسب، وزن کم، مقاومت در برابر نور خورشید، اتصال ساده و … محبوبیت بالایی دارند. برای اتصال لولههای پلیاتیلن میتوان از روشها و راهکارهای مختلفی استفاده کرد که رایجترین آنها جوشکاری معمولی (لببهلب)، اتصالات الکتروفیوژن و استفاده از پیچ است. هرکدام از این روشها میتواند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشد. اتصالات الکتروفیوژنی از مقاومت و استحکام بالایی برخوردارند و بیشتر از سایر روشها استفاده میشوند. در ادامه مطلب به بررسی نحوه مراحل اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ پرداخته خواهد شد.
اتصالات الکتروفیوژن چیست؟
اتصالات الکتروفیوژن (electrofusion) در اصل به نوعی جوشکاری برای اتصال لولههای پلیاتیلنی گفته میشود که معمولاً در خطوط گاز و آب استفاده میشود و از استحکام و مقاومت بسیار بالایی برخوردار است. برخلاف روشهای اتصال لوله و اتصالات UPVC این نوع اتصال وابسته به نقطه ذوب و جوش دهنده است و اولین بار در سال 1960 در انتقال گاز به کار گرفته شد. این نوع اتصال از ضریب اطمینان بالایی برخوردار است به همین دلیل تنها اتصال مورد تائید برای خطوط انتقال گاز میباشد.
مزایای اتصال الکتروفیوژن چیست؟
اتصال الکتروفیوژنی میتواند در مقایسه با سایر روشهای اتصال لولههای پلیاتیلن مزیتهای متعددی داشته باشد که مهمترین آنها به شرح زیر میباشند:
- این نوع اتصال ساده و سریع انجام میشود و عایقبندی 100 تشکیل میدهد.
- در برابر فشار و ضربه مقاومت بالایی دارد و نیازی به تجهیزات پیشرفته ندارد.
- اتصالات با سرعت بالایی انجام میشود و از انعطافپذیری بالا و سبکی برخوردار است.
- در مقابل مواد شیمیایی و خوردگی مقاوم است و سطح جوش کاملاً صاف و یکدست خواهد بود.
- باعث حذف هدر رفتن گاز و آب در شبکههای گازرسانی و آبرسانی می شود.
- قابلیت کنترل دما در هنگام جوشکاری و ثبات دما در تمامی نقاط مورد اتصال وجود داشته و فضای خالی در ناحیه جوش ایجاد نخواهد شد.
- اجرای جوش الکتروفیوژن خطای انسانی کمتری خواهد داشت و …
مراحل اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ
برای اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ همانند انواع اتصالات در لولهها لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه شده و در نهایت مراحل مختلفی سپری شوند. در حقیقت مراحل اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ شامل مراحل زیر خواهد بود:
آمادهسازی محل اتصال
اولین مرحله از مراحل اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ آمادهسازی لولهها و قسمتهایی است که باید به متصل شوند. در این مرحله باید هر گونه آلودگی، گل، خاک و… از انتهای لولهها زدوده شود. برای این کار میتوان از آب یا ایزوپروپیل الکل نیز استفاده کرد. بعد از تمیز کردن لولهها باید شرایط محیطی چک شود و چنانچه منطقه همجوشی بیرون از محدوده باشد، باید اقدامات لازم برای بازگرداندن منطقه همجوشی به داخل حریمهای لازم انجام داده شود.
برش انتهای لوله و مشخص کردن محل نصب اتصال
بعد از آمادهسازی لوله لازم است که انتهای لوله برش دقیقی خورده باشد تا اتصال به بهترین شکل ممکن انجام شود. برش لولههای پلیاتیلنی میتواند به روشهای متعدد و با استفاده از دستگاههای مختلفی انجام شود. سپس باید محل نصب اتصالات نصب شده بر روی لوله مشخص شود و سپس علامت آن باید با نشانگر غیر چرب مشخص شود. چنانچه یک اتصال دهنده نصب شود باید ابتدا طول کل اتصالات نصب شده اندازهگیری شود و سپس باید برای تعیین عمق لوله از نشانگر غیر چرب برای علامت زدن لوله استفاده شود. این کار به منظور اطمینان پیدا کردن از ورود انتهای لوله به مرکز کوپلر خواهد بود.
پاکسازی مجدد سطح لوله
از دیگر مراحل اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ پاکسازی مجدد سطح لوله است که در لوله فاضلاب ساختمان نیز اهمیت دارد و باید هرگونه آلودگی موجود که امکان آسیبرسانی به فرآیند الکتروفیوژن را دارد پاکسازی شود. باید مطمئن شد سطح لوله بیرونی تمیز و بدون هرگونه گل و خاکی است. برای حصول اطمینان باید روی سطح لوله را با استفاده از ابزارهای مخصوص تراش داد تا خراشیدگی و آلایندگیها را از بین بروند. این کار باید تا زمانی که لولهای تمیز و باکیفیت نمایان شود ادامه داده شود و برای اطمینان از اینکه تمام خراشیدگیها تراش داده شدهاند باید تمام ناحیه نامناسب را بررسی کرده و در صورت لزوم به شکل کامل تراش داد.
قرار دادن اتصالات در محل مناسب
مرحله بعدی از مراحل اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ قرار دادن اتصالات در محل مناسب اتصال است بهگونهای که کاملاً باهم مخلوط شوند و توسط یک دستگاه محدودکننده مورد تائید قرار بگیرند. در صورت نیاز برای انجام جابجایی روی لوله میتوان از کوپلینگ لاستیکی یا چکش فلزی و بلوک چوب استفاده کرد. بعد از انجام اتصال باید به اجازه داد تا پروسه خنکسازی به شکل کامل خنک شود و سپس آزمایش فشار را بر روی آن انجام داد. در مقاله دیگری تحت عنوان اتصالات چدنی چیست که از سایت وینوپلاستیک منتشر شده است میتوان اطلاعات مناسبی از انواع اتصالات چدنی به دست آورد.
مهمترین نکات در اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ
در زمان اجرا و انجام هر کدام از مراحل اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه داشت که مهمترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- چنانچه یک اتصال کاملاً بر روی انتهای لوله تحت فشار قرار گرفت باید انتهای لوله را کاملاً تراش داد تا از آلودگی کوپلر توسط کشیدن بیشازحد انتهای لولهها در کوپلینگ جلوگیری شود.
- نباید از ساینده و دستگاههای دیگر برای پاکسازی مواد آلوده استفاده کرد و حتماً باید از ابزارهای مخصوص تراش لوله بهره برد.
- باید از لمس سطوح برداشته شده لوله یا داخل آن خودداری کرد چرا که چربی دست و آلایندههای دیگری میتوانند باید مختل کردن عملکرد مشترک فیوژن شوند.
- قبل از انجام اتصال حتماً باید سطوح آلوده را با موادی همچون ایزوپروپیل الکل تمیز کرد.
- الکل را فقط باید با آب مخلوط کردن و از اضافه کردن افزودنیهای دیگر نباید استفاده کرد.
- در تمامی مراحل اتصال الکتروفیوژن به کوپلینگ باید سطوح لوله بازبینی و بررسی شود.
- تمامی مراحل اجرای کار باید با دقت و وسواس بالا انجام شود تا از دوباره کاری و ایجاد مشکل جلوگیری شود. در مقاله دیگری تحت عنوان لوله تک لایه چیست از سایت وینوپلاستیک نیز میتوان اطلاعات کاربردی و مفیدی در مورد لولههای تک لایه به دست آورد و مطالعه آن خالی از لطف نیست.
جمعبندی نهایی
اتصالات الکتروفیوژن از جمله بهترین و مطمئنترین نوع اتصالات لولههای پلیاتیلن است که از ضریب اطمینان بالایی برخوردار است و معمولاً در سیستمهای انتقال گاز مورد استفاده قرار میگیرند.
این نوع از اتصالات در مراحل مختلفی انجام میشود و برای اجرای هر مرحله لازم است که حساسیت و دقت بسیار زیادی داشت و از ابزارهای تخصصی استفاده کرد.
