سیستمهای گرمایشی به عنوان یکی از مهمترین و حیاتیترین امکانات ساختمان شناخته میشود و نقش ویژهای در تأمین آرامش و آسایش افراد دارند. یکی از کاربردیترین و رایجترین سیستمهای گرمایش پکیج است که انواع مختلفی داشته و جایگزین سیستمهای سنتی مانند موتورخانه و آبگرمکن ها شده است. پکیجها امروزه به دو شکل تک مبدل و دو مبدل تولید میشوند و هر کدام از آنها میتوانند مزیتها و معایب خاص خود را داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی کامل این سیستمها و تفاوت پکیج تک مبدل و دو مبدل پرداخته خواهد شد.
معرفی پکیج و مبدل
همانطور که گفته شد پکیج نوعی سیستم گرمایشی است که جایگزین موتورخانه و بخاری و … شده و در اصل تلفیقی از بخاری و آبگرمکن است. این سیستم علاوه بر گرم کردن آب مصرفی انرژی گرمایشی مورد نیاز رادیاتورها و سیستمهای گرمایش از کف را نیز تأمین میکند. پکیج میتواند بر اساس فاکتورهای مختلفی دستهبندی میشود.
از نظر نحوه نصب این سیستمها به دو گروه پکیج زمینی یو پکیج دیواری تقسیم میشوند، از نظر سوخت میتوانند شامل پکیج گازسوز، پکیج گازوئیل سوز، پکیج دوگانهسوز و پکیج برقی باشند و در نهایت از نظر تعداد مبدل نیز به دو دسته اصلی پکیج تک مبدل و پکیج دو مبدل تقسیم میشوند.
فرآیند گرم کردن آب در داخل پکیج بر عهده مبدل است که یک محفظه بوده و در بالای مشعل دستگاه قرار میگیرد و با حرارت شعله مشعل، آب در حال گردش در داخل لولههای خود را گرم میکند. البته همه مبدلها در معرض مستقیم شعله قرار نخواهند داشت و فقط مبدل اصلی با شعله در تماس است و مبدل ثانویه پکیج تنها در مجاورت مبدل اصلی قرار میگیرد و از طریق جریان همرفتی حرارت آب درون خود را گرم میکند.
در مقالهای تحت عنوان منبع دوجداره موتورخانه به بررسی منبع دوجداره موتورخانه و مزیتهای آن پرداخته شده و مطالعه آن خالی از لطف نیست.
پکیج تک مبدل، مزایا و معایب آن
پکیج تک مبدل یا بی ترمیک (Bithermic) پکیجی است که فقط از یک مبدل اصلی دوبل استفاده میکند و با نام پکیج دو منظوره نیز شناخته میشوند. این پکیجها همزمان آب گرم مصرفی و آب گرم گرمایشی مورد نیاز را در داخل مبدل اصلی خود تولید میکند. در مقاله ای از لوله upvc برای آب گرم نوشته ایم.
نحوه عملکرد این پکیج به این شکل است که زمانی که مصرفکننده شیر آب گرم مصرفی ساختمان را باز میکند، آب سرد با فرمان فلومتر پکیج یا فلوسوییچ وارد مبدل اصلی دوبل شده و مشعل روشن میشود و با روشن شدن شعله در محفظه احتراق پکیج، آب داخل مبدل گرم میشود و توسط لوله آب گرم خروجی از دستگاه خارج میشود و سمت شیر آب گرم مصرفی هدایت خواهد شد.
همچنین زمانی که سیستم پکیج بر روی حالت گرمایش یا زمستانه تنظیم شود پمپ پکیج فعال شده و با پمپاژ آب، آب گرم داخل مبدل اصلی را به سمت شوفاژها هدایت میکند هر چند این روند تا زمانی ادامه دارد که مصرفکننده درخواست آب گرم نکند چرا که اولویت کار این سیستم تأمین آب گرم مصرفی است. از مهمترین مزایای پکیج تک مبدل یا Bitermic میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- دسترسی به آب گرم فوری به دلیل تماس مستقیم مبدل با شعله
- استهلاک پایین پمپ به علت غیرفعال بودن آن در حالت تابستانه
- عدم استفاده از قطعات اضافی مانند شیر برقی
- گرفتگی کمتر لولههای پکیج
- مصرف برق کمتر و قیمت مناسبتر
- کاربردهای وسیع
این پکیجها در کنار مزیتهای متعدد خود میتوانند معایبی نیز داشته باشند که مهمترین آنها شامل رسوبگیری بیشتر به دلیل تماس مستقیم با شعله، نوسانات دمای آب گرم مصرفی، کنترل سخت دمای آب گرم، تولید حرارت کمتر و … هستند.
پکیج دو مبدل، مزایا و معایب آن
پکیج دو مبدل یا مونوترمیک (Monothermic) علاوه بر داشتن مبدل اصلی تک منظوره از یک مبدل صفحهای نیز به عنوان مبدل ثانویه برخوردار است. در این پکیج مدار کوچکی بین مبدل اصلی و مبدل ثانویه قرار دارد و مبدل ثانویه برای تولید آب گرم مصرفی استفاده میشود درحالیکه گرم کردن آب مورد نیاز سیستم گرمایش ساختمان از طریق مبدل اصلی انجام میشود.
این پکیج همواره در حال کار است و نحوه عملکرد آن نیز به این صورت است که وقتی پکیج روشن شد، آب موجود در مدار بین مبدل صفحهای و مبدل ثانویه گرم شده و باعث گرم شدن آب درون مبدل صفحهای خواهد شد.
در ادامه آب سرد ورودی به پکیج از داخل مبدل صفحهای حرکت کرده و گرمای مورد نیاز خود را در تماس غیرمستقیم با شعله و با قرار گرفتن در مجاورت با آب گرم درون مدار بین دو مبدل به دست میآورد. اگر این پکیج در حالت گرمایش یا زمستانه تنظیم شود نیز پمپ دستگاه فعال بوده و آب گرم موجود در مبدل ثانویه را به سمت تجهیزات گرمایشی از قبیل سیستم گرمایش از کف و شوفاژها هدایت میکند.
از مهمترین مزیتهای این پکیج میتوان به موارد زیر اشاره داشت
- رسوبگیری کمتر به دلیل عدم تماس مستقیم مبدل با شعله
- کنترل راحت دما و دبی آب
- نوسان کمتر دمای آب
- راندمان حرارتی مناسب و …
این پکیج نیز در کنار مزیتهایی که دارد میتواند معایبی مختلفی استهلاک بالاتر پمپ پکیج به دلیل کارکرد دائمی، داشتن ابعاد بزرگتر به علت وجود دو مبدل، قیمت خرید بالاتر و … اشاره کرد. در مقاله دیگری از سایت وینوپلاستیک به بررسی کامل لوله کشی پکیج پرداخته شده که میتواند اطلاعات مفیدی به خوانند ارائه کند.
تفاوت پکیج تک مبدل و دو مبدل
با توجه به تعاریف و مشخصاتی که برای انواع پکیجها عنوان شد میتوان به راحتی تفاوت پکیج تک مبدل و دو مبدل را مشخص کرد.
مهمترین تفاوتهای این دو نوع پکیج شامل مواردی همچون میزان رسوبگیری، میزان راندمان، استهلاک پمپها، قیمت، تعداد مخازن و مبدلها، تأمین آب گرم مصرفی و … میباشند.
به صورت کلی و با توجه به مطالبی که در مورد انواع پکیجها عنوان شد برای انتخاب بهترین پکیج باید نکات و پارامترهای مختلفی را در نظر داشت که مهمترین آنها شامل مواردی همچون میزان املاح موجود در آب منطقه، ظرفیت حرارتی مورد نیاز برای آب مصرفی، حجم آب گرم مصرفی خانوار، نوع عایقبندی ساختمان، شرایط آب و هوایی محیط، متراژ ساختمان و … هستند.
در مقاله دیگری به بررسی کامل علت کم بودن فشار آب ساختمان و راهکارهای مقابله با آن پرداخته شده که میتواند بسیار مفید باشد.
جمعبندی نهایی
پکیج به عنوان یکی از بهترین و رایجترین سیستمهای گرمایشی ساختمان شناخته میشود که بر اساس فاکتورهایی همچون محل و نحوه نصب، تعداد مخزن و مبدل، نوع سوخت مصرفی و … انواع مختلفی دارد. مهمترین تفاوت پکیج تک مبدل و دو مبدل در تعداد مبدلها و مخازن آنها است هرچند که از نظر راندمان، قیمت، رسوبگیری، نوسانت دمای آب و … نیز میتوانند باهم متفاوت باشند.
