لوله‌ها از جمله کاربردی‌ترین و پراستفاده‌ترین تجهیزات در صنایع مختلف هستند و صنعت لوله همانند بسیاری از صنایع دیگر در سراسر جهان تحت تأثیر سرعت بالای پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف قرار گرفته است. امروزه انواع مختلفی از لوله‌ها با کاربردها و قابلیت‌های منحصربه‌فرد از موادی همچون فلزات، پلاستیک‌ها و پلیمرها و … تولید می‌شوند.
لوله‌های تک لایه از جمله لوله‌هایی هستند که با نام لوله پلی‌پروپیلن، لوله PP یا لوله سفید شناخته می‌شوند. در ادامه مطلب بررسی خواهد شد که لوله تک لایه چیست و از چه مزایا و کاربردهایی برخوردار بوده و در نهایت چه تفاوت‌هایی با لوله 5 لایه دارد.
همه چیز درباره لوله های تک لایه
همان‌طور که گفته شد لوله‌های تک لایه که با نام لوله سفید نیز شناخته می‌شوند به نوعی از لوله‌ها گفته می‌شود از نوعی پلاستیک تهیه می‌شوند و می‌توانند در شبکه‌های آب‌رسانی استفاده شوند. این لوله‌ها از ویژگی‌ها و مزیت‌های متعددی برخوردارند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
- این لوله‌ها از طول عمر بالایی برخوردارند و در صورت نگهداری درست می‌توانند بیشتر از 50 سال عمر کنند.
- لوله های تک لایه می‌توانند در بازه دمایی 21- تا 95+ درجه سانتی گراد استفاده شوند.
- این لوله‌ها مانع از رسوب و رشد جلبک می‌شوند و می‌توانند عایق مناسبی برای گرما و صدا باشند.
- انواع لوله تک لایه می‌تواند در برابر مواد شیمیایی، پوسیدگی و زنگ‌زدگی مقاومت بالایی داشته باشند.
- حمل‌ونقل و نصب و اجرای این لوله‌ها بسیار ساده‌تر از سایر لوله‌ها است.
- این لوله‌ها سازگاری بالایی با محیط زیست دارند و کاملاً بهداشتی هستند.
- دارای سطح داخلی صاف و صیقلی بوده و اصطکاکی در مسیر عبور سیالات ایجاد نمی‌کنند.
- این نوع از لوله و اتصالات دارای انعطاف‌پذیری بسیار بالایی هستند.
کاربرد لوله تک لایه چیست ؟
همان‌طور که گفته شد لوله‌های تک لایه یا پلی‌پروپیلن ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و مزیت‌های متعددی دارند و می‌توانند در صنایع مختلفی استفاده شوند. لوله‌های تک لایه می‌تواند انواع مختلفی داشته باشند و هر کدام از آنها کاربردهای متعددی دارند. انواع لوله تک لایه شامل لوله‌های تک لایه PP، لوله‌های تک لایه PPRC 3 و لوله‌های تک لایه پکس (PEX) هستند. از مهم‌ترین کاربردهای لوله‌های تک لایه می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- استفاده در لوله‌کشی آب آشامیدنی و انشعابات شهری و روستایی
- لوله‌کشی ساختمان‌ها، هتل و بیمارستان‌ها، مجتمع‌های مسکونی، تجاری و اداری
- استفاده در منابع ذخیره و تصفیه آب و همچنین لوله‌کشی یونیت دندانپزشکی و دامپزشکی
- استفاده در شبکه‌های آب‌رسانی شهری و تحت‌فشار، فاضلاب‌های صنعتی و محیط‌های اسیدی و …
انواع لوله 5 لایه و مزایای آنها
انواع لوله 5 لایه (Five-layer pipe) نیز به لوله‌هایی گفته می‌شوند که از 5 لایه مختلف ساخته شده و به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که شامل لوله‌های PERT و PEX هستند. لایه‌های لوله‌های PERT شامل internal PERT layer، High performance glue، strong aluminium core butt welds، High performance glue و External PERT layer بوده و لایه‌های لوله‌های PEX نیز شامل internal Pex layer(cross – linked polyethylene)، High performance glue، strong aluminium core butt welds، High performance glue و External PEX layer(cross linked polyethylene) می‌باشند.
نوع دیگری از لوله‌های 5 لایه با نام لوله PE وجود دارد که به صورت PE-Al-PE نشان داده شده و پلیمر اصلی آنها نیز پلی‌اتیلن است. این لوله‌ها نیز مزایایی همچون طول عمر بالا، مقاومت عالی در برابر خوردگی و پوسیدگی، تحمل دمای عالی، عدم رسوب‌گیری، مقاومت در برابر فشار و … برخوردارند.
کاربردهای انواع لوله 5 لایه
لوله‌های 5 لایه نیز همانند انواع لوله‌های یک لایه می‌توانند کاربردها و استفاده‌های متعددی داشته باشند. از مهم‌ترین کاربردهای این لوله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده به عنوان لوله‌های آب سرد و گرم در انواع ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی و …
- کاربردی در لوله‌کشی شوفاژ و رادیاتورها
- استفاده در سیستم‌های گرمایش از کف به دلیل تحمل فشار بالا
- کاربردی در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و …
- استفاده در صنعت پزشکی و دندانپزشکی
- کاربردی سیستم‌های ذوب یخ در پارکینگ‌ها، پیاده‌روها و معابر
- استفاده در سیستم پخش آب و اطفاء حریق و همچنین سیستم‌های هوای فشرده
مهم‌ترین تفاوت لوله‌های 5 لایه و لوله تک لایه چیست ؟
همان‌طور که گفته شد لوله‌های تک لایه و 5 لایه هر کدام از ویژگی‌ها، کاربردها و مزایای مختلف و متعددی برخوردارند و می‌توانند در صنایع مختلف استفاده شوند. از جمله مهم‌ترین تفاوت‌های این لوله‌ها با هم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوله‌های تک لایه از جنس پلی‌پروپیلن بوده و معمولاً به رنگ سفید تولید می‌شوند. در حالی که ساختار لوله‌های پنج لایه، به‌گونه‌ای است که لایه‌ای آلومینیومی توسط دو لایه پلی‌پروپیلنی ساندویچ شده و با استفاده از چسب به هم متصل شده‌اند.
- این دو نوع از لوله‌ها دارای ساختار و فرآیند تولید متفاوتی هستند و فرآیند تولید لوله‌های تک لایه بسیار ساده‌تر از تولید لوله‌های 5 لایه است.
- لوله‌های تک لایه ضریب انبساط بالایی دارند و با توجه به شرایط می‌توانند افزایش طول داشته باشند در حالی که لوله‌های 5 لایه ضریب انبساط کمتری دارند و امکان افزایش طول ندارند.
- لوله‌های پنج لایه نسبت به نوع تک لایه از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردارند و می‌توانند به راحتی تغییر شکل پیدا کنند و برای نصب در مکان‌های زاویه‌دار مناسب هستند.
- چنانچه اکسیژن وارد لایه داخلی لوله شود می‌تواند باعث اکسید شدن آن شده و لوله‌های تک لایه مقاومت زیادی در برابر این نفوذ اکسیژن نخواهند داشت و در نهایت اجازه نفوذ نور را می‌دهند که به مرور زمان باعث تغییر طعم و بوی آب می‌شوند اما لوله‌های 5 لایه به دلیل داشتن لایه آلومینیوم اجازه نفوذ اکسیژن را نداده و به محافظت از آب کمک می‌کند.
- همچنین این لوله‌ها می‌توانند در تحمل فشار و دما، مقاومت در برابر ضربه، وزن، عایق حرارتی و صوتی و … با هم متفاوت باشند.
جمع‌بندی نهایی
در پاسخ به سؤال لوله تک لایه چیست باید گفت این لوله‌ها نوعی از لوله‌های پلیمری است که همانند انواع لوله‌های 5 لایه، لوله فشاری و … می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند. از مهم‌ترین تفاوت‌های لوله‌های تک لایه و 5 لایه می‌توان به تفاوت در ضریب انبساط، تحمل فشار و دما، مقاومت در برابر ضربه، انعطاف‌پذیری، وزن، عایق حرارتی و عایق صوتی اشاره کرد.
