لوله‌های پلی اتیلن یکی از رایج‌ترین لوله‌های پلیمری هستند که امروزه در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار گرفته و از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. این لوله‌ها در مقایسه با انواع لوله‌های فلزی و … از ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون وزن کم، قیمت کمتر، طول عمر و ماندگاری بالا، مقاومت فشاری و … برخوردارند. یکی از رایج‌ترین کاربردهای لوله پلی اتیلن استفاده در صنعت گاز است. لوله‌های گازرسانی PE در مقایسه با سایر لوله‌های پلی اتیلن از ویژگی‌ها و قابلیت‌های متفاوت‌تری برخوردارند. در ادامه این مطلب از وینوپلاستیک به بررسی کامل لوله پلی اتیلن گازرسانی، انواع آن‌ها و ویژگی‌هایی که دارند پرداخته می‌شود.
لوله پلی اتیلن گازرسانی چیست؟
لوله پلی‌اتیلن که به اختصار PE در حقیقت نوعی لوله پلیمری است که از پلیمریزاسیون اتیلن تولید می‌شود. این لوله‌ها انواع مختلفی دارند و می‌توانند از نظر نوع مواد اولیه شامل لوله‌های PE100، PE80 و … باشند و از آنجایی که دارای خاصیت ترموپلاستیک هستند در دسته مواد گرمانرم قرار دارند. به صورت کلی پلی اتیلن‌ها شامل 4 دسته پلی‌اتیلن با چگالی پایین LDPE، پلی‌اتیلن با چگالی کم خطی LLDPE، پلی‌اتیلن با چگالی متوسط MDPE و پلی‌اتیلن با چگالی بالا HDPE قرار دارند. لوله‌های پلی اتیلن گازی دارای گرید تجاری PE100 بوده و در دسته لوله‌های HDPE قرار می‌گیرند و معمولا با خط نشان زردرنگ از سایر لوله‌ها متمایز می‌شوند. در زمان تولید این لوله‌ها باید دقت و حساسیت بالایی داشت و تمامی استانداردها در نظر گرفته شوند. در اصل انواع لوله پلی اتیلن مخصوص گازرسانی بر طبق استانداردهای EN 1555 و IGS-M-PL-014-01 تولید می‌شوند.
ویژگی‌های لوله پلی اتیلن گازرسانی
لوله پلی اتیلن همانند لوله پی وی سی و انواع لوله‌های دیگر می‌تواند ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشد و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این لوله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- این لوله‌ها در مقایسه با لوله‌های فلزی رایج وزن بسیار کمتری داشته و از آنجایی که دارای خاصیت کشسانی هستند می‌توانند به راحتی به شکل حلقه در بیایند و در مسیرهایی که منحنی هستند مورد استفاده قرار بگیرند.
- این لوله‌ها می‌توانند استحکام و مقاومت بسیار خوبی داشته باشند و در برابر اشعه UV بسیار پایدار هستند. همچنین در صورت نصب به صورت دفنی می‌توانند در برابر ارتعاشات زلزله‌ای استحکام بالایی داشته باشند.
- این لوله‌ها همانند لوله پلیکا طول عمر بالایی داشته و می‌توانند از 50 تا 100 سال عمر کنند
- لوله پلی اتیلن گازی می‌تواند در برابر مواد شیمیایی و اسیدی و در برابر خوردگی، سائیدگی و پوسیدگی مقاومت بالایی داشته باشد.
- این لوله‌ها از قیمت مناسبی برخوردارند و می‌توانند در کاهش هزینه‌های پروژه‌ها مؤثر باشند.
- به دلیل داشت سطح داخلی بسیار صاف هیچ‌گونه رسوب‌گیری نخواهند داشت و با توجه به نوع مواد اولیه نشتی ندارند.
- حمل و نقل این لوله‌ها بسیار راحت است و نصب و اجرای آن‌ها نیز در مقایسه با سایر لوله‌ها چالش‌ها و مشکلات کمتری در بر خواهد داشت.
انواع لوله‌های پلی اتیلن گازی
لوله‌های پلی اتیلن گازی همچون سایر لوله‌ها می‌تواند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته بندی شود. از نظر سایز این لوله‌ها می‌توانند از قطر 25 میلی‌متر تا قطر 250 میلی‌متر متفاوت باشند. از نظر نوع کاربرد نیز می‌توانند به سه دسته اصلی تقسیم شده و در صنایع پتروشیمی، نفت و گاز مورد استفاده قرار بگیرند. از نظر نحوه تولید نیز این لوله‌ها می‌توانند به صورت تک لایه و دو لایه، اسپیرال و کاروگیت تولید شوند.
استانداردها و آزمون‌های لوله پلی اتیلن گازی
از آنجایی گه انتقال گاز و سیالات این‌چنینی در صنایع مختلف می‌تواند حساسیت‌ها و چالش‌های ویژه‌ای به همراه داشته باشد لازم است که تولید لوله‌های پلی اتیلن تحت استانداردهای ویژه‌ای انجام شود. مهم‌ترین آزمون‌های تولید لوله پلی اتیلن گازی به شرح زیر هستند:
- آزمون‌های بعد از تولید (BRT) که قبل از ترخیص هر دسته از محصولات تولید شده روی آن‌ها انجام می‌شود تا از کیفیت تولید اطمینان حاصل شود.
- آزمون‌های تائید فرایند (PVT) که برای بررسی کیفیت و پیوستگی خط تولید در فواصل زمانی خاص بر روی مواد، اجزا و یا مجموعه آن‌ها انجام می‌شود.
- آزمون‌های نوعی (TT) که برای اثبات احراز تأییدیه‌های مورد نظر استاندارد در مورد مواد، اجزا و توانایی مجموعه انجام می‌شود.
به صورت کلی برای تولید لوله‌های پلی اتیلن گاز استانداردهای متعددی در نظر گرفته شده و این لوله‌ها باید همانند لوله آب مورد تائید تمامی استانداردها قرار بگیرند تا قابلیت استفاده در صنایع را داشته باشند. از رایج‌ترین استانداردهای این لوله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت
- ISO-6964: اندازه‌گیری میزان دوده در لوله
- ISO-11420: اندازه‌گیری میزان پراکنش دوده
- EN-743: اندازه‌گیری میزان بازگشت حرارتی در لوله پلی اتیلن
- EN-1555: ویژگی و خواص مواد اولیه و لوله‌های پلی اتیلن
- ISO-1133: اندازه‌گیری شاخص جریان مذاب
- ISO-1183: اندازه‌گیری چگالی لوله
- ASTM DI599: آزمون ترکیدگی سریع
- EN-921: آزمون‌های هیدرواستاتیک
- ISO-6259: اندازه‌گیری میزان کشش در آستانه نقطه پارگی
مشخصات لوله پلی اتیلن گازی
همان‌طور که گفته شد این لوله‌ها تحت استانداردهای جهانی تولید می‌شوند و حتماً باید مورد تائید قرار بگیرند. مشخصات لوله‌های پلی اتیلن گازی مانند رنگ لوله، ابعاد و اندازه و ضخامت لوله، میزان چگالی، میزان شاخص جریان مذاب، میزان انقباض گرمایی، میزان استحکام کششی، میزان پایداری شیمیایی، استحکام هیدرواستاتیک لوله، داشتن قابلیت جوشکاری، میزان فرسایش در خاک و … باید بر اساس استانداردها لحاظ شود.
قیمت لوله پلی اتیلن گازی
تنوع و تعدد لوله‌های پلی اتیلن باعث می‌شود که نتوان قیمت مشخصی برای آن‌ها عنوان کرد. در اصل قیمت این لوله‌ها می‌تواند تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی همچون کشور، برند و شرکت تولید کننده، کیفیت مواد به کار رفته در تولید، داشتن استانداردهای ملی و بین المللی، مدت زمان گارانتی، نرخ ارز و نوسانات آن، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی لوله‌ها و … اشاره کرد.
برای خرید این لوله‌ها حتماً باید تمامی موارد ذکر شده به همراه تاریخ تولید لوله، تأییدیه‌های اداره گاز، میزان کربن استفاده شده در تولید لوله، میزان پلی اتیلن استفاده شده و مواد افزودنی در تولید لوله، اعتبار برند تولید کننده و فروشگاه عرضه‌کننده و … در نظر گرفته شوند.
جمع‌بندی نهایی
لوله پلی اتیلن گازی یکی از انواع لوله‌های پلی اتیلن است که از PE100 تولید می‌شود و می‌تواند ویژگی‌هایی همچون مقاومت شیمیایی بالا، مقاومت کششی و فشار عالی، طول عمر زیاد، وزن سبک و نصب آسان، قیمت مناسب و … داشته باشد و در صنایع مختلفی همچون صنعت پتروشیمی، صنعت نفت و صنعت گاز استفاده شود.
