لوله‌ها از جمله مهم‌ترین و کاربردی‌ترین تجهیزاتی هستند که در بسیار از صنایع مختلف کاربرد دارند. انواع لوله از مواد مختلفی همچون سیمان، سفال، پلیمرها، پلاستیک و فلزات ساخته می‌شود. لوله‌ها بر اساس فاکتورهایی همچون نوع کاربردها، نحوه اتصالات، جنس و … می‌توانند به انواع مختلفی تقسیم شوند.
لوله‌های پلی اتیلنی از جمله رایج‌ترین و پراستفاده‌ترین لوله‌ها در صنایع مختلف هستند که به دلیل داشتن ویژگی‌هایی همچون طول عمر و ماندگاری بالا، مقاومت در برابر خوردگی، حمل‌ونقل و نصب آسان، وزن سبک، صرفه اقتصادی و … بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند و امروزه استفاده‌های متعددی از آنها می‌شود. در ادامه مطلب به بررسی بیشتر راهنمای نصب لوله پلی اتیلن پرداخته خواهد شد.
لوله پلی اتیلن چیست؟
لوله‌های پلی‌اتیلن به نوعی از لوله‌های پلیمری گفته می‌شود که از طریق پلیمریزاسیون گاز اتیلن (C2H4) تولید می‌شود. امروزه لوله‌های پلی‌اتیلنی می‌توانند از مواد اولیه مختلفی همچون PE100، PE80 و PE40 تولید شوند و هر کدام از آنها از نظر تحمل فشار، ضربه، طول عمر و … با سایرین متفاوت هستند.
از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های لوله و اتصالات پلی‌اتیلن می‌توان به مواردی همچون تحمل گرمای بالا، انعطاف و نصب ساده، طول عمر عالی، مقاومت در برابر فشار و ضربه و… اشاره کرد. این لوله‌ها می‌توانند برای انتقال سیالات مختلف خصوصاً آب به کار بروند و در برابر خوردگی و مواد شیمیایی بسیار مقاوم هستند.
مراحل نصب لوله پلی اتیلن
همانطور که گفته شد لوله‌های پلی‌اتیلن می‌توانند از انواع مواد اولیه تولید شوند. مواد اولیه این لوله‌ها می‌توانند از نظر توانایی تحمل فشار باهم متفاوت باشند و به انواع مختلفی همچون لوله‌های پلی‌اتیلن با چگالی متوسط (MDPE)، لوله‌های پلی‌اتیلن با چگالی خیلی پایین (VLDPE)، لوله‌های پلی‌اتیلن با وزن مولکولی بالا (HMWPE)، لوله‌های پلی‌اتیلن با وزن مولکولی خیلی پایین (ULMWPE) و لوله‌های پلی‌اتیلن ترکیب شده با کلر تقسیم شوند.
این لوله‌ها می‌توانند استفاده‌های متعددی داشته باشند اما به صورت کلی رایج‌ترین استفاده آنها در صنعت آب و فاضلاب برای انتقال آب آشامیدنی است. تولید لوله پلی اتیلن هم در مقایسه با تولید لوله‌های پی وی سی و یو پی وی سی ساده‌تر بوده و چالش‌های کمتری دارد. مراحل نصب لوله پلی‌اتیلن به شرح زیر می‌باشند:
انتخاب لوله مناسب
قبل از هر اقدامی لازم است که سایز، کیفیت، متراژ و نوع لوله‌های پلی‌اتیلن مشخص شود. چرا که برای هر کدام از صنایع مختلف لازم است که از لوله‌هایی با مشخصات فیزیک و شیمیایی خاصی استفاده شود. قطعاً لوله و اتصالات مورد استفاده در ساختمان‌سازی و انتقال آب آشامیدنی با لوله‌های مورد استفاده در کشاورزی و صنایع دیگر متفاوت هستند و باید به این موارد توجه شود.
برش لوله پلی‌اتیلن
بعد از آنکه لوله‌های مناسب برای مصرف انتخاب شد و مسیر لوله‌گذاری مشخص شد لازم است که برش لوله‌ها با توجه به اندازه‌های مورد نیاز انجام شود. در نصب لوله پلی اتیلن برش دادن آنها اهمیت بسیار بالایی دارد چرا که برش این لوله‌ها باید کاملاً صاف و بدون پلیسه باشد.
برش عمودی صاف و یکدست به اتصال راحت‌تر و دقیق‌تر لوله‌ها کمک می‌کند این لوله‌ها بدون درز اتصال به هم جوش خواهند خورد. برای برش لوله‌ها انواع اره‌های آهن‌بر و دندانه ریز وجود دارند اما ابزارهای مخصوصی نیز وجود دارند که می‌توانند لوله‌ها در قطرهای مختلف را به‌دقت برش دهند.
تمیزکاری و نظافت لوله‌ها
بعد از آنکه عملیات برش لوله‌ها به اتمام رسید لازم است که محل اتصال آنها به‌خوبی تمیز شود. در این مرحله باید محل برش لوله‌ها به‌خوبی بررسی شود. در صورت وجود پلیسه باید با استفاده از سوهان آنها را تمیز کرد. سپس به کمک یک دستمال محل اتصال لوله‌ها را تمیز نمود.
تنظیم محل اتصال لوله های پلی اتیلن
صاف و یکدست بودن محل عبور لوله‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد. این موضوع می‌تواند به انتقال راحت‌تر مواد و همچنین کاهش فشار بر لوله‌ها تأثیر مستقیمی داشته باشد. معمولاً لوله‌گذاری‌های بین شهر به کمک خاک نرم انجام می‌شود تا فشاری به لوله‌ها وارد نشود. لوله‌های پلی‌اتیلن نباید زیر دیوارها، اشیای سنگین و تحت فشار باشند. لوله‌ها در هر محلی که نصب می‌شوند باید به مسطح بودن و عدم فشار بر روی آنها توجه شود.
نصب لوله و متعلقات
در نصب لوله پلی‌اتیلن و بعد از انجام مراحل گفته شده باید اقدام به نصب نهایی نمود. لوله‌ها باید بر اساس نقشه استاندارد در کنار همدیگر قرار گرفته و به شکلی تراز به کار بروند. اتصال لوله‌های پلی‌اتیلنی می‌تواند از روشهای مختلفی انجام شود که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
- اتصالات پیچی که برای لوله‌هایی با قطر کمتر ای 125 میلی‌متر کاربرد دارد.
- اتصال فلنجی برای اتصالات شیرآلات و متعلقات آن
- اتصال جوشی لب‌به‌لب که برای لوله استخری و لوله‌های مستحکم انجام می‌شود.
- اتصالات به روش الکتریکی با دستگاه الکتروفیوژن
- اکستروژنی
- اتصالات حرارتی بوشنی برای اتصالات لب‌به‌لب
- چفتی و واشر لاستیکی
در زمان نصب لوله‌ها حتماً باید توجه شود که محل عبور لوله‌ها کاملاً صاف و یکدست باشد تا فشار زیادی به آنها وارد نشود.
نصب شیرآلات و متعلقات
بعد از نصب لوله‌های پلی اتیلین با هر کدام از روشهای عنوان شده لازم است که شیرآلات و متعلقات آن نصب شود. اتصالات شیرآلات پلی‌اتیلن نیز می‌تواند به روشهای مختلفی همچون روش فلنجی انجام شود و برعکس لوله خم گرم و لوله و اتصالات پی وی سی و … نصب راحت‌تری دارند.
پشت‌بندها و مهارهای بتنی
بعد از اجرا و انجام مراحل گفته شده لازم است که پشت‌بندها و مهارهای بتنی خطوط لوله پلی‌اتیلن انجام شود. پشت‌بند و مهار انواع لوله سایز بزرگ و لوله‌های تحت فشار مشابه هم هستند و فقط باید به نکات و موارد امنیتی توجه شود تا لوله‌ها دچار آسیب نشوند.
خاک‌ریزی روی لوله‌های نصب شده
بعد از نصب لوله‌ها و اتصالات و قبل از آنکه آزمایش هیدرواستاتیک بر روی خطوط لوله انجام شود باید اطراف و روی لوله‌ها با خاک مناسب پر و متراکم شود تا بتوانند در جای خود تثبیت شوند و در اثر فشار ناشی از آزمایشات از جای خود تکان نخورند. البته خاک‌ریزی باید به‌گونه‌ای باشد که در صورت بروز نشتی قابل رویت باشد و بتواند محل نشتی را به راحتی پیدا کرد.
در مقاله دیگری از سایت وینوپلاستیک تحت عنوان منهول چیست می‌توان به اطلاعات جامع و کاملی در مورد انواع منهول‌ها، ویژگی‌ها و کاربردهای آنها دست پیدا کرد. این تجهیزات نیز همانند لوله‌های پلی‌اتیلن در صنعت آب و فاضلاب استفاده‌های متعددی دارند
کامل کردن مراحل نصب لوله پلی اتیلن
بعدازآنکه تمامی مراحل نصب لوله و اتصالات پلی‌اتیلنی انجام شد لازم است که مراحل نهایی نصب آنها تکمیل شود و در این مرحله ابتدا باید لوله‌ها توسط آب دارای کلر کاملاً تمیز شوند و سپس آزمایش فشار هیدرواستاتیک آنها انجام شود. بعدازآنکه نتیجه آزمایش قابل قبول بود می‌توان مرحله نهایی خاک‌ریزی را انجام داد و نصب لوله پلی‌اتیلن را کامل کرد.
به صورت کلی نصب این لوله‌ها از سایر لوله‌های فلزی و پلیمری ساده‌تر است و فقط نیاز به دقت و توجه به موارد ایمنی و استاندارد دارد. این لوله‌های امروزه در ضخامت‌های بالایی تولید می‌شوند و می‌توانند فشارهای زیادی را تحمل کنند به‌گونه‌ای که حتی می‌توان از آنها به عنوان لوله استخری نیز استفاده کرد
سخن نهایی
لوله‌های PE از جمله کاربردی‌ترین و رایج‌ترین انواع لوله‌ها هستند که به واسطه ویژگی‌هایی همچون طول عمر بالا، مقاومت عالی، عدم خوردگی، قیمت مناسب، حمل‌ونقل و نصب راحت در صنایع مختلف و متعددی استفاده می‌شوند. برای نصب لوله پلی اتیلن لازم است که به نکاتی همچون انتخاب مناسب، برش مناسب، تمیز کردن لوله‌ها، تنظیم محل نصب لوله، انجام اتصالات و در نهایت مهار لوله‌ها توجه کرد.
