امروزه از روش‌های مختلفی برای اجرای سیستم‌های لوله‌کشی فاضلاب استفاده می‌شود که هر کدام می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشند. یکی از روش‌های جدید لوله‌کشی فاضلاب، لوله‌کشی زیر سقفی است که به سبب اجرا و تعمیر راحت بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در حقیقت این روش از مزیت‌های متعددی برخوردار است و همین امر موجب می‌شود که معایب محدود آن کمتر دیده شود. صنعت ساختمان‌سازی مدرن به سمت و سویی حرکت می‌کند که وزن ساختمان و هزینه‌های آن کاهش پیدا کند و امنیت و طول عمر آن نیز اضافه گردد. در گذشته سیستم لوله‌کشی فاضلاب در کف ساختمان اجرا می‌شد اما این روش معایبی مختلفی داشت و امکان آسیب دیدن لوله‌ها وجود داشت. در ادامه مطلب به بررسی کامل لوله فاضلاب زیر سقفی، نحوه اجرای و مزایا و معایب آن پرداخته خواهد شد.
مزایای لوله‌کشی زیر سقفی
لوله‌کشی زیر سقفی همانند روش رایج لوله‌کشی در کف می‌تواند مزیت‌ها و معایب مختلفی داشته باشد و به همین دلیل در ساختمان‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مهم‌ترین مزیت‌های این روش لوله‌کشی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- فشار کمتری بر روی لوله و اتصالات خواهد بود و طول عمر بیشتری خواهند داشت.
- انتقال حرارت به دلیل کاهش تبادل حرارتی بین لوله و مصالح در لوله‌کشی آب سرد و گرم بهتر انجام می‌شود.
- حجم لوله‌های استفاده شده در این سیستم کاهش پیدا می‌کند و سرعت اجرای لوله‌کشی بیشتر می‌شود.
- لوله‌ها در این سیستم در برابر لرزش‌ها و نشست‌ها انعطاف بیشتری خواهند داشت.
- ناهنجاری‌های صوتی در این سیستم به صورت قابل توجهی کم می‌شود.
- هیچ‌گونه شکافی در دیوارها و… ایجاد نمی‌شود.
- در صورت آسیب دیدن و خراب شدن لوله فاضلاب هزینه تعمیر کمتری خواهد داشت.
- ضخامت سقف‌ها به دلیل عدم استفاده از خاک و پوکه کمتر می‌شود.
- این روش ساده‌تر بوده و مسیرهای عبور لوله‌ها کاملاً مشخص است و هیچ تداخلی با دیوارها و المان‌های سازه ندارد.
- در زمان اجرای لوله‌کشی آسیب کمتری به لوله‌ها وارد می‌شود.
- فضای بیشتری برای چیدمان و دکوراسیون در دسترس قرار خواهد داشت.
معایب لوله‌کشی فاضلاب زیر سقفی
اجرای لوله فاضلاب زیر سقفی علی‌رغم داشتن مزیت‌های متعدد می‌توانند معایبی نیز داشته باشند اما این معایب کمتر دیده می‌شوند. از مهم‌ترین ایرادات این سیستم لوله‌کشی فاضلاب می‌توان به بالا بودن دستمزد نیروهای کار، نیاز به طراحی و انجام محاسبات دقیق و حرفه‌ای، الزام حتمی مهار کردن لوله‌کشی فاضلاب زیر سقفی، نیاز به استفاده از لوله و اتصالات باکیفیت و مرغوب، لزوم طراحی و اجرای سقف کاذب و کناف و … اشاره کرد.
روش لوله‌کشی فاضلاب زیر سقفی
در اصل امروزه لوله‌کشی فاضلاب شهری اهمیت بالایی دارد و در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا طرح اگو اجرا می‌شود تا به خوبی فاضلاب‌های شهری کنترل، مدیریت و تصفیه شوند.
نحوه لوله‌کشی زیر سقفی شباهت زیادی به روش لوله‌کشی کف دارد اما شیب بندی آن بسیار راحت‌تر خواهد بود. همچنین در این روش احتمال آسیب دیدن لوله و اتصالات بسیار کمتر است. نکته بسیار مهمی که در این روش لوله‌کشی باید مورد توجه قرار بگیرد دسترسی ساده و راحت به تأسیسات برای تعمیرات است. در این روش لوله‌کشی معمولاً از داکت های افقی و عمودی استفاده می‌شود و لوله‌های اصلی آب فاضلاب و هواکش فاضلاب از میان داکت ها عبور داده می‌شوند.
در اصل اجرای این نوع سیستم لوله‌کشی به این شیوه است که لوله‌کشی طبقه دوم زیر سقف طبقه اول اجرا شده و به وسیله سوراخ‌های متعدد به طبقه دوم منتقل می‌شود. در این سیستم یک انشعاب اصلی از رایزر گرفته می‌شود و در جهت‌های مختلف تفکیک می‌گردد اما لوله‌های هواکش هر طبقه باید در همان طبقه انجام شود. در حقیقت لوله هواکش هر طبقه با لوله‌کشی طبقه بعد انجام خواهد شد.
مهم‌ترین نکات در اجرای لوله فاضلاب زیر سقفی
در اجرای لوله‌کشی زیر سقفی فاضلاب حتماً باید نکات و پارامترهای مختلفی مورد توجه قرار بگیرند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
- انشعاب گیری در این سیستم لوله‌کشی از اهمیت بالایی برخوردار است و حتماً باید به تفکیک لوله‌های فاضلاب توالت فرنگی، توالت ایرانی و همچنین پوشاندن تمامی لوله‌ها و تأسیسات توجه ویژه‌ای شود.
- تمام لوله‌کشی زیر سقفی در تمام طبقات ساختمان باید به رایزر زیر سقف اول منتقل شده و این رایزرها هم به رایزر اصلی لوله فاضلاب که در کف ساختمان قرار دارد منتقل گردند
- لوله‌های هواکش باید به وسیله داکت ها به پشت بام منتقل شوند.
- مهار لوله‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که در زمان جریان آب و فاضلاب در لوله وزن آنها افزایش می‌یابد و اگر به‌درستی مهار نشود ممکن است خسارت‌ها متعددی ایجاد شود.
روش‌های مهار لوله‌ها در لوله‌کشی زیر سقفی
به صورت کلی برای مهار لوله فاضلاب زیر سقفی می‌توان از دو روش مختلف استفاده کرد که به شرح زیر هستند:
- در روش اول که روش داکت کشی است داکت هایی که زیر لوله‌ها قرار می‌گیرند می‌توانند به عنوان یک مهارکننده عمل کنند و لازم است که حتماً لوله‌ها توسط بست های کمربندی به داکت بسته شوند
- در روش دوم می‌توان با استفاده از بست های بزرگ گلابی شکل لوله‌ها را مهار کرد. این بست ها معمولاً در ابعاد لوله‌های فاضلاب ساخته می‌شوند و از طریق نبشی‌های مخصوص در اطراف لوله‌ها بسته می‌شوند و به قسمت‌های مختلف سازه جوش داده می‌شوند.
باید دقت داشت که در زمان جوشکاری بست ها به لوله‌ها آسیبی وارد نشود. همچنین در این سیستم لوله‌کشی باید لوله‌کشی‌های طبقه همکف در درون زمین اجرا شود. همچنین لازم است که مسیر فاضلاب برای پشت بام و تراس به سمت چاه جذبی در نظر گرفته شود. در این روش نباید قطر لوله‌ها را تغییر داد و باید بر اساس استانداردها و ضوابط در نظر گرفته شوند.
پیشنهاد مطالعه : در مقاله دیگری از سایت وینوپلاستیک به هزینه اتصال به فاضلاب شهری اگو پرداخته شده که مطالعه آن خالی از لطف نیست.
هزینه‌های اجرای لوله فاضلاب زیر سقفی
اجرای لوله‌کشی زیر سقفی فاضلاب همانند روش‌های دیگر می‌تواند هزینه‌های مختلفی در بر داشته باشد و مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر در این هزینه‌ها شامل مواردی همچون کیفیت لوله‌ها و انواع اتصالات لوله، متراژ لوله‌کشی، مواد و مصالح استفاده شده، دستمزد لوله‌کش، روش انجام کار، نوع کاربردی ساختمان، تعداد طبقات، مساحت ساختمان و … هستند. به صورت کلی هزینه‌های اجرای لوله‌کشی فاضلاب زیر سقفی می‌تواند از 3 تا 7 میلیون تومان متغیر باشد.
جمع‌بندی نهایی
اجرای لوله فاضلاب زیر سقفی می‌تواند یکی از بهترین روش‌های اجرای لوله‌کشی فاضلاب باشد چرا که در مقایسه با روش‌های دیگر می‌تواند مزیت‌های متعددی همچون اجرای سریع، کاهش هزینه‌ها، افزایش طول عمر تجهیزات لوله‌کشی، کاهش صدمات و خسارت‌ها، امکان تعمیر ساده‌تر و … داشته باشد.
