امروزه لوله‌ها نقش بسیار پررنگی در بسیاری از صنایع فعال سراسر جهان دارند و از مواد مختلفی همچون فلزات، پلاستیک‌ها، سیمان، سفال، پلیمرها و … تولید می‌شوند و هر کدام از آنها دارای کاربردها و استفاده‌های متعددی هستند. از جمله پرکاربردترین لوله‌ها در صنایع مختلف می‌توان به لوله‌های پی وی سی و جی آر پی اشاره کرد.
در مقایسه لوله GRP با لوله PVC می‌توان گفت این لوله‌ها از نظر فاکتورهای مختلفی همچون استحکام کششی، مقاومت در برابر ضربه و مواد شیمیایی، مقاومت فشاری، ویژگی‌های فیزیکی و مشخصات لوله و … باهم تفاوت‌هایی دارند. در ادامه مطلب به مقایسه این لوله‌ها با هم پرداخته خواهد شد و ویژگی‌ها و قابلیت‌های آنها بررسی می‌شود.
لوله GRP چیست؟
GRP در حقیقت مخفف عبارت Glassfiber Reinforced Plastic Pipe یا لوله‌های پلاستیکی مسلح شده با الیاف فایبرگلاس و شیشه است. این لوله‌ها از انواع لوله‌های ترموستینگ هستند که مزایا و معایب خاص خود را دارند و از ترکیبات مختلفی همچون فیبر شیشه، رزین پلی‌استر ترموست و ماسه تشکیل می‌شوند.
این لوله‌ها بر اساس فرایند الیاف پیچی بر روی یک قالب متغیر تولید می‌شوند. در تولید این لوله‌ها از ماده سلیس نیز استفاده می‌شود که به افزایش استحکام آنها کمک می‌کند.
لوله پی‌وی‌سی چیست؟
لوله پی وی سی به عنوان نوعی از لوله‌های پلیمری شناخته می‌شود که در بسیاری از صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لوله‌ها به سختی دچار آسیب و صدمه می‌شوند و از طول عمر بسیار بالایی برخوردار هستند. لوله‌های PVC در برابر شرایط محیطی مقاومت بسیار بالایی دارند و در صنایع مختلفی همچون آب و فاضلاب، ساختمان‌سازی، نفت و گاز و … استفاده می‌شوند
مقایسه لوله GRP با لوله PVC
همان‌طور که گفته شد امروزه از انواع لوله‌های مختلف در صنایع پویای جهان استفاده می‌شود و هر کدام از آنها دارای ویژگی‌ها، قابلیت‌ها، کاربردها و مزایا و معایب خاص خود هستند. مقایسه لوله GRP با لوله PVC می‌تواند در نحوه استفاده از این لوله‌ها مؤثر بوده و کاربردهای آنها را بیشتر مشخص کند. به صورت کلی می‌توان لوله‌های جی آر پی و پی وی سی را از دیدگاه‌های مختلفی باهم مقایسه کرد و مهم‌ترین آنها به شرح زیر می‌باشند:
میزان استحکام کششی
از نظر میزان استحکام کششی لوله‌های PVC عملکرد بسیار بهتری از لوله‌های GRP دارند و در حقیقت این لوله‌ها 24 برابر استحکام بالاتری دارند. در شرایط تنش لوله‌های پی وی سی فقط دچار خزش می‌شوند درحالی‌که لوله‌های GRP در این شرایط نمی‌توانند مقاومت کنند و دچار شکستگی خواهند شد. لوله‌های GRP به علت قابلیت شکننده بودن در پروژه‌های دریایی استفاده نمی‌شوند درحالی‌که لوله پی‌وی‌سی و لوله یو پی وی سی دارای قابلیت شناور بودن هستند و می‌توانند استفاده‌های متعددی داشته باشند.
مقایسه لوله GRP با لوله PVC از نظر وزن لوله‌ها
مقایسه لوله GRP با لوله PVC از نظر وزن نیز برتری را به لوله‌های پی وی سی می‌دهد چراکه این لوله‌ها از وزن بسیار کمی برخوردار بوده و در زمان حمل و نقل ضایعات بسیار کم و ناچیزی خواهند داشت اما لوله‌های جی آر پی وزن بیشتری داشته و ممکن است ضایعات داشته باشند.
بسترسازی لوله‌ها
فاکتور دیگری که در مقایسه لوله GRP با لوله PVC باید به آن توجه کرد امکان بسترسازی لوله‌ها است. با توجه به آنکه لوله‌های GRP دارای ماهیت ضعیفی هستند و استحکام کمتری در برابر فشار و ضربه دارند لازم است که بسترسازی آنها با حساسیت بیشتری انجام شود. برای بسترسازی این لوله‌ها باید خاک بستر تا حدی کوبیده شود و نیروهای جانبی احتمالی را به اطراف لوله‌ها منتقل کرد اما لوله‌های پلی‌اتیلنی استحکام بسیار خوبی دارند بسترسازی ساده نیز برای آنها کفایت می‌کند.
مقاومت در برابر مواد شیمیایی
یکی دیگر از فاکتورهایی که لوله‌های GRP و لوله‌های PVC باهم تفاوت دارند میزان مقاومت آنها در برابر مواد شیمیایی و مواد آلی است. لوله‌های پلی‌اتیلنی مانند لوله پی‌وی‌سی مقاومت بسیار خوبی در برابر این مواد دارند درحالی‌که لوله‌های جی آر پی در برابر انواع مواد خورنده مقاومت کمتری از خود نشان می‌دهند.
میزان مقاومت فشاری
مقایسه لوله GRP با لوله PVC از نظر مقاومت فشاری نیز اهمیت بسیار بالای دارد. همان‌طور که گفته شد زمانی که لوله‌های پلی‌اتیلن و GRP در شرایط تست هیدرواستاتیک قرار می‌گیرند میزان مقاومت لوله‌های پی‌وی‌سی بسیار بیشتر است. این لوله‌ها تحت فشارهای زیاد نیز دچار شکستگی قرار نخواهند گرفت و فقط دچار ترک‌خوردگی می‌شوند درحالی‌که لوله‌های جی آر پی تحت فشار می‌شکنند.
نحوه اتصال لوله‌ها در مقایسه لوله GRP با لوله PVC
لوله‌های پلی‌اتیلنی مانند لوله‌های پی وی سی و یو پی وی سی در مقایسه با لوله‌های جی آر پی بسیار ساده‌تر است. در این لوله‌ها می‌توان از انواع روشهای جوشکاری و اتصال استفاده کرد درحالی‌که لوله‌های GRP امکان نشتی بالایی دارند. معمولاً اتصال لوله‌های پلی‌اتیلنی با اجرای جوش الکتروفیوژن انجام می‌شود که در زمان کوتاهی صورت گرفته و باعث می‌شود که هیچ‌گونه نشتی در این لوله‌ها وجود نداشته باشد.
ضریب انبساط و انقباض
میزان ضریب انبساط و انقباض نیز اهمیت بسیار زیادی در لوله‌ها دارند و تغییرات دمایی ممکن است که باعث ایجاد تنش‌های کششی و فشاری مختلف در آنها شود و لازم است که هر هنگام نصب این لوله‌ها به این فاکتور توجه ویژه‌ای شود. ضریب انبساط حرارتی لوله‌های پلی‌اتیلنی بیشتر از لوله‌های جی آر پی بوده و از این نظر نیز برتری محسوسی دارند به همین دلیل از قابلیت کششی و فشاری بیشتری برخوردار هستند.
میزان طول عمر
از نظر طول عمر نیز می‌توان گفته که لوله‌های پلی‌اتیلنی مانند لوله‌های پی وی سی، یو پی وی سی و … در مقایسه با لوله‌های جی آر پی از طول عمر بسیار بیشتری برخوردار هستند و با توجه به مقاومت بالا در برابر مواد خورنده، فشار، ضربه و … می‌توانند بیشتر از 100 سال عمر بکنند. در سایت وینوپلاستیک مقالات متعددی در مورد انواع لوله‌ها، کاربردها و قابلیت‌ها و همچنین روشهای اتصال آنها وجود دارد که می‌توانند اطلاعات مفیدی به خوانندگان ارائه کنند.
جمع‌بندی نهایی
لوله‌های جی آر پی و پی‌وی‌سی از جمله لوله‌هایی هستند که امروزه در بسیار از صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و کاربردهای متعددی دارند. مقایسه لوله GRP با لوله PVC از نظر فاکتورهایی مانند طول عمر، نحوه اتصالات، میزان مقاومت شیمیایی، مقاومت فشاری و کششی، انبساط و انقباض، وزن، بسترسازی و … رأی به برتری لوله‌های PVC می‌دهد. این لوله‌ها از پرمصرف‌ترین لوله‌ها بوده و می‌توانند بیش از یک قرن عمر کنند.
