لوله کشی آب را بدون تردید میتوان یکی از مهمترین بخشهای ساختمان دانست. تصور ساختمانی که از آب شرب برخوردار نباشد حتی با وجود بهترین متریالها و بیشترین امکانات نیز سخت و طاقتفرساست. امروزه لوله کشی پلاستیکی نه تنها برای آب سرد و گرم بلکه برای فاضلاب و حتی لوله کشی برق ساختمان نیز به کار گرفته میشود.
ماده اولیه سازنده لولههای پلاستیکی، میتواند فلز یا پلاستیک باشد. استفاده از لولههای فلزی به دلیل وزن و قیمت بالا، امروزه چندان معمول نیست. به همین دلیل، لولههای پلاستیکی وینو پلاستیک برای لولهکشی آب منزل کاربرد بالایی دارند.
در این مقاله، قصد داریم در مورد انواع اتصالات لوله کشی پلاستیکی صحبت کنیم که بخش مهمی از پروسه لوله کشی هستند. مطالعه این مقاله به شما کمک میکند تا با اتصالات مختلفی که در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار میگیرند آشنا شوید. بنابراین، اگر شما هم به دنبال کسب اطلاعات در مورد لولهکشی هستید یا قصد دارید ساختمان خود را لولهکشی نمایید، پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
انواع لوله و اتصالات پلاستیکی
با پیشرفتهایی که در صنعت پلیمری کردن مواد صورت گرفت و از آنجا که پلاستیکها همه پلیمر هستند، امروزه انواع مختلفی از پلاستیک وجود دارد. در صنعت لوله و اتصالات ساختمانی، از دو نوع پلاستیک استفاده میشود:
پلاستیک نرم یا PVC:
این نوع پلاستیک همانطور که از نامش پیداست، نرمی و انعطاف بیشتری در برابر تنشهای برشی و پیچشی دارد. نرمی این نوع لوله باعث میشود مقاومت آن در برابر فشار دچار افت شود. البته این افت عدد چندان بزرگی ندارد اما به دلیل همین افت اندک، امروزه استفاده از لولههای پلاستیکی برای بخشهای تحت فشار منزل چندان مرسوم نیست.
پلاستیک سخت یا UPVC:
به دلیل استفاده کمتر از روغنها در فرآیند ساخت این نوع پلاستیک، سختی و مقاومت آن در برابر ضربه و فشار بیشتر از لوله PVC است. این موضوع منجر شده تا از لوله پلاستیکی سخت در انواع لولهکشی فاضلاب و آب سرد و گرم استفاده شود.
معرفی انواع اتصالات لوله کشی پلاستیکی
قطعا تاکنون شما هم اسامی انواع اتصالات لولهکشی پلاستیکی را شنیدهاید اما مانند بسیاری از افراد، به طور دقیق از ماهیت آن مطلع نبودهاید. اساسا اتصالات لولههای مختلف برای تحقق اهداف متفاوتی مانند تغییر سایز یا مسیر لولهها و گاها افزایش طول مسیر انتقال آب است. بر همین مبنا انواع مختلفی از این اتصالات وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:
مهره ماسوره:
مهره ماسوره یکی از معروفترین اتصالات در میان لوله و اتصالات پلاستیکی است که یک لوله را بدون تغییر جهت انتقال آب به لوله دیگر متصل میکند.
این مهره در واقع یک قطعه سه بخشی است. یک ورودی و یک خروجی به همراه یک بخش میانی. ورودی و خروجی این مهره، دارای رزوه میباشد که به اتصال لوله به آن کمک میکند اما بخش میانی فاقد رزوه است و تنها از طریق متصل کردن دو بخش ورودی و خروجی به انتقال صحیح آب کمک میکند. مهره ماسوره دارای انواع جوشی، ساکت ولد و دندهای است. مدل ساکت ولد و جوشی برای اتصال به لوله نیاز به جوشکاری دارند اما مدل دندهای به علت دارا بودن رزوه در دو سر خود نیازی به جوشکاری ندارد. این مدل از اتصالات در سایز لوله ورودی و خروجی انواع مختلفی دارند که انتخاب آن بر عهده لولهکش ساختمان شماست. همچنین مواد اولیه متفاوتی هم دارند که میتوان از آنها برای لوله پلی پروپیلن، فلزی یا سایر لولههای پلاستیکی استفاده نمود. صرفا باید توجه داشته باشید که اتصالات هر نوع لوله، باید با لولهها همجنس باشد.
بوشن:
یکی دیگر از اتصالاتی که در جهت افزایش طول مسیر انتقال آب به کار گرفته میشود، بوشن است. از نظر وظیفه و ماهیت، بوشن تا حد زیادی شبیه مهره ماسوره میباشد. شاید تنها تفاوت این دو قطعه این باشد که مهره ماسوره ساختاری سه بخشی دارد اما بوشن میتواند یک یا دو بخشی باشد. در بوشن یک بخشی، امکان تغییر سایز لوله ورودی و خروجی وجود ندارد، اما در بوشن دو بخشی این امکان میسر است و لولههای ورودی و خروجی میتوانند سایز متفاوتی داشته باشند. همچنین بوشنها میتوانند از یک سو به لوله پلی پروپیلن یا پلاستیک و از سوی دیگر به فلز گالوانیزه (بوشن یک سر دنده) یا از هر دو سو به لوله پلاستیکی متصل شود. بوشنها انواع و اندازههای مختلفی دارند و میتوانند انواع سایز لوله را از لوله کوچک و کمقطر تا لوله پلیکا و لولههای بزرگتر به هم متصل کنند. بوشنها هم میتوانند دو لوله را به هم متصل کنند هم میتوانند جریان را به دو بخش تقسیم کنند. از همچنین، بوشن میتواند دارای مغزی باشد یا بدون مغزی مورد استفاده قرار بگیرد.
برخی بوشنها از یک طرف رزوه دارند ولی برخی روپیچ و توپیچ هستند یعنی یک سمت قطعه از داخل و یک بخش از بیرون رزوه دارد. از این نوع بوشن برای اتصال لولههایی استفاده میشود که یکی داخل بوشن قرار بگیرد و یکی سطح خارجی را بپوشاند. در تصویر زیر انواع مختلفی از بوشن مانند بوشنهای دارای مغزی، بدون مغزی، سهراهی، بستدار و یک طرفه را مشاهده میکنید.
زانو:
بدون شک یکی از کارآمدترین قطعات در لولهکشی ساختمانی، زانو است. خیلی زیاد اتفاق میافتد که در حین لولهکشی نیاز به تغییر جهت انتقال آب به وجود میآید. هیچ سیستم لولهکشی بدون تغییر مسیر نمیتواند بخشهای مختلف خانه را تغذیه کند. برای این منظور میتوانید از زانو کمک بگیرید و جهت اب را از 45 تا 90 درجه تغییر دهید. برخی از زانوها دارای مغزی هستند و مقاومت دمایی بالاتری را ارائه میدهند و امکان اتصال با فلز گالوانیزه را هم فراهم میکنند. همچنین برخی بست سرخود دارند که موجب امکان اتصال آنها به دیوار میشود. زانو هم مانند دو اتصال قبلی یعنی بوشن و مهره ماسوره دارای ورودی و خروجی است بنابراین میتوان در صورت لزوم دو سایز مختلف لوله را به یکدیگر متصل کرد.
لوله خمدار:
گاهی اوقات در لولهکشیها نیاز است تا یک لوله از روی لوله دیگر عبور کند. در چنین مواقعی اگر از لوله خمدار استفاده نکنید، گذر دادن یک لوله از روی یک لوله دیگر با وجود انعطاف بالای لوله پلاستیکی نیز عملا غیرممکن است. لوله خمدار یک قطعه کوچک از لوله پلاستیکی است که دارای یک خم با طول و میزان قوس مشخص است. این قطعه یک مشکل بزرگ یعنی عبور یک لوله از روی لوله دیگر را کاملا حل کرده است.
برخی از انواع لولههای خمدار دارای بوشنهایی در ابتدا و انتها هستند که امکان اتصال آنها به ادامه شبکه لولهکشی را فراهم آورده است اما بین نوع دارای بوشن و انواع دیگر تفاوت خاصی وجود ندارد به جز یک تفاوت: تسهیل اتصال به شبکه لولهکشی در نوع بوشندار. لوله خمدار دارای بوشن سادهتر و سریعتر از سایر انواع لوله به سیستم لولهکشی متصل میشود.
بست:
فرقی نمیکند گاز را لولهکشی کنید یا آب، بست همیشه برای شما ضروری است. در بین انواع اتصالات لوله پلاستیکی، بست یکی از شناخته شده ترینهاست اما همین نوع مشهور اتصالات هم انواع مختلفی دارد.
اصولا کار بست این است که لوله را به صورت دائمی به دیوار متصل کند و جلوی حرکت آن بر اثر انتقال جریان یا ایجاد اختلاف دما یا دلایل دیگر را بگیرد. این بست برای لوله پلاستیکی میتواند ساده باشد و لوله را به دیوار متصل کند یا حتی دوقلو باشد و دو لوله آب سرد و گرم را به کمک پیچ به دیوار متصل کند. در نوع دیگر میتواند به صورت ترکیبی و با قطعاتی مانند بوشن و زانو نیز تولید شود تا علاوه بر اتصال قطعات لوله به یکدیگر، سیستم لولهها را به دیوار متصل کند.
سه راهی:
گاهی اوقات شما یک تیر دارید و دو نشان. یعنی یک جریان آب باید به دو مقصد متفاوت برسد. پس باید از یک لوله، دو انشعاب بگیرید تا بتوانید هر دو سمت را تغذیه کنید. به این منظور میتوانید از سه راهی استفاده نمایید. سه راهیها یا یک ورودی و دو خروجی دارند یا دو ورودی یک خروجی. گاهی اوقات لازم است قطر لوله ای که وارد یا خارج میشود نیز تغییر کند که به این منظور میتوان از سه راهی تبدیل استفاده کرد.
کپ و درپوش:
حالا فرض کنیم که لولهکشی به پایان رسیده است. آیا منطقی است که همین طور سر لوله باز باقی بماند؟ مسلما نیاز به بستن لوله دارید. بستن لوله باید به قدری دقیق انجام شود که مانع ورود هرگونه گرد و غبار به داخل لوله و آلوده کردن آب شود. به این منظور میتوان از کپ و درپوش استفاده کرد. تفاوت کپ و درپوش در این است که درپوش حالت روپیچ دارد یعنی سطح داخلی آن رزوه دارد تا لوله درون آن قرار بگیرد اما کپ حالت توپیچ دارد؛ یعنی سطح خارجی لوله رزوه دارد و گپ درون آن قرار گرفته و مانع ورود هوا میشود.
شیر فلکه: این یکی را دیگر امکان ندارد نشنیده باشید. شیرفلکه مسئول اصلی قطع و وصل جریان آب است. در مناطق مختلف شبکه لولهکشی مانند کنتور آب یا ورودی حمام، شیرفلکهها حضور فعال دارند. شیر فلکه یک ساختار پیچی است. یعنی با پیچاندن یک پیچ عمود بر لوله حرکت میکند و میتواند جریان را وصل، قطع یا تغییر سرعت دهد. شیرفلکهها برای کنترل جریان آب به کار گرفته میشوند و شاید بتوان آنها را بیشتر نوعی از شیرآلات دانست تا اتصالات اما با توجه به کاربرد همیشگی اتصالات و شیر فلکه در کنار هم، نام این قطعه را نیز در میان اتصالات لوله پلاستیکی قید نمودیم.
جمعبندی
انواع اتصالات لوله کشی پلاستیکی مانند لوله پلیکا و لوله خرطومی، بخش مهمی از سیستم تاسیسات منزل هستند. بدون وجود اتصالات، امر لولهکشی غیرممکن است. اتصالات در افزایش طول مسیرهای مستقیم یا تغییر جهت لولهها تاثیر دارند و انواع مختلفی دارند که در این مقاله، همه این قطعات را مورد بررسی قرار دادیم.
با توجه به تنوع متریالهای لوله ساختمانی (فلز گالوانیزه، پلیپروپیلن، پیویسی و یو پیویسی) و گسترش استفاده از انواع پلاستیکی لولهها، شناخت این اتصالات و قطعات مربوط به آنها میتواند به داشتن دید بهتری نسبت به چند و چون لولهکشی منجر شود. در صورت نیاز به هرگونه قطعات پلاستیکی باکیفیت، میتوانید از وبسایت وینوپلاستیک استفاده کنید. وینوپلاستیک تولیدکننده باکیفیتترین و بهترین انواع لوله و اتصالات پلاستیکی است و میتواند تمام قطعات مورد نیاز برای سیستم تاسیسات آب منزل شما را تامین کند.
