در دنیای امروز به ندرت می‌توان صنعتی را پیدا کرد که از لوله و اتصالات استفاده نکنند. امروزه انواع لوله‌ها با کاربردها، قابلیت‌ها و ویژگی‌های مختلف در دسترس هستند. به صورت کلی لوله‌ها از موادی همچون فلزات، پلاستیک‌ها، پلیمرها، بتن و … تولید می‌شوند. ازجمله پرکاربردترین لوله‌ها در صنایع مختلف می‌توان به لوله‌های PVC و Polyethylene اشاره کرد. مواد پلاستیکی انعطاف‌پذیری بالایی دارند و قابلیت قالب‌بندی و فشرده‌سازی دارند. در ادامه مطلب به بررسی تفاوت لوله پی وی سی و پلی اتیلن و همچنین کاربردها و مزایای آنها پرداخته خواهد شد.
تقسیم‌بندی پلاستیک لوله های PVC و PE
معمولاً تمامی مواد پلاستیکی از منابع طبیعی نفت و گاز گرفته می‌شوند و می‌توان آنها را به دو دسته ترموپلاستیک و پلیمرهای ترموستینگ تقسیم کرد. لوله‌های PVC و لوله‌های PE از دسته ترموپلاستیک‌ها هستند. لوله پی وی سی یک وینیل پلیمر ارزان و بادوام و یکی از پرکاربردترین لوله‌ها در صنعت ساختمان است که از وزن کم و استحکام بالایی برخوردار است.
لوله‌های پلی‌اتیلن دارای مقاومت بالاتری بوده و سخت‌تر هستند و بیشتر برای استفاده‌های زیرزمینی مناسب می‌باشند و به‌راحتی شوک را جذب و تعدیل می‌کنند و از اتصالات مقاوم‌تری برخوردار هستند.
هر دو نوع لوله می‌توانند در مقایسه با لوله‌های سنتی مانند لوله‌های بتنی مزایای متعددی داشته باشند. به صورت معمول از این لوله‌ها برای انتقال مایعات با فشار و سرعت بالا از محیطی به محیط دیگر استفاده می‌شود. لوله‌های فلزی و بتنی نمی‌توانند سرعت مناسبی در انتقال مواد و مایعات داشته باشند و در برابر جرم‌گیری و جمع شدن مقاومت ناچیزی از خود نشان می‌دهند.
دیگر تفاوت لوله پی‌وی‌سی و پلی‌اتیلن با لوله‌های بتنی و فلزی این است که این لوله‌ها قادر هستند دما و درجه حرارت یکنواختی را در سراسر سیستم خط لوله حفظ کنند و برابر مواد شیمیایی مختلف، عوامل محیطی و تهاجمی و … مقاومت بالایی دارند. طول عمر این لوله‌ها نیز بسیار بیشتر از سایر لوله‌های فلزی و بتنی بوده و صرفه اقتصادی بالایی دارند.
مهم‌ترین فرق لوله پی وی سی و پلی اتیلن
همان‌طور که گفته شد لوله‌های PVC و PE شباهت‌های بسیاری دارند و هر دو در مقایسه با لوله‌های بتنی و فلزی مزایا و استفاده‌های بیشتری دارند اما این لوله‌ها تفاوت‌های مختلفی نیز باهم دارند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر می‌باشند:
لوله های پلی اتیلن بادوام‌تر بوده و عملکرد بهتری دارند
می‌توان گفت تفاوت لوله پی‌وی‌سی و پلی‌اتیلن در میزان دوام آنها از مهم‌ترین تفاوت‌های آنها به شمار می‌رود. لوله‌های پلی‌اتیلنی در برابر رشد کند ترک SCG (Slow Crack Growth) و انتشار سریع ترک RCP مقاومت بسیار بهتر و بالاتری دارند. به صورت کلی لوله‌های PE می‌توانند در طیف وسیعی از دماها عملکرد بهتری در فاکتورهای SCG و RCP نسبت به لوله‌های PVC داشته باشند.
لوله های پلی‌اتیلنی ضد نشت، ضد ترک، ضد پارگی و ضد سوراخ شدن هستند و در برابر مواد شیمیایی مختلف نیز مقاومت بسیار خوبی دارند. این عملکرد و دوام بالا باعث شده است که لوله‌های پلی‌اتیلنی کاربردها و استفاده‌های بیشتری در مقایسه با لوله‌های PVC داشته باشند و حدوداً 100 سال می‌توان از آنها استفاده کرد.
تفاوت لوله پی وی سی و پلی اتیلن در میزان انعطاف‌پذیری و اتصالات
از دیگر تفاوت‌های قابل توجه این لوله‌ها می‌توان به میزان انعطاف‌پذیری آنها اشاره کرد. در حقیقت لوله‌های پلی‌اتیلنی در مقایسه با لوله‌های پی‌وی‌سی دارای انعطاف‌پذیری بالاتری هستند و در هنگام نصب و استفاده مشکلات کمتری خواهند داشت.
همچنین لوله‌های PE نیاز به اتصالات مکرر ندارند چراکه این لوله‌ها می‌توانند باهم ادغام شوند و به‌راحتی یک سیستم همیشگی بدون نشت ایجاد کنند. این اتصالات دائمی لوله‌های پلی‌اتیلنی میزان کارآمدی آنها را افزایش داده و از نظر اقتصادی نیز بسیار به‌صرفه‌تر است.
با توجه به آنکه در این لوله‌ها اتصالات کمتری استفاده می‌شوند کمتر باعث کاهش سرعت و اصطکاک مایعات می‌شوند و فشار روی سیستم را از بین می‌برند و در نتیجه پمپ‌های اصلی انرژی کمتری برای انتقال مواد صرف خواهند کرد. در مقاله دیگری از سایت وینوپلاستیک با عنوان لوله پلی‌اتیلن چیست؟ اطلاعات کامل و جامعی در مورد لوله‌های پلی‌اتیلن ارائه شده و به بررسی کاربردها، مزایا و معایب آنها پرداخته شده است.
تفاوت لوله PVC و پلی‌اتیلن از نظر محیط‌زیست
یکی دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌های لوله‌های پلیکا (PVC) و PE میزان سازگاری آنها با محیط‌زیست است. به صورت کل می‌توان گفت پلی‌اتیلن ضرر کمتری برای محیط‌زیست دارد. حتی قابلیت بازیافت بیشتری در مقایسه با لوله‌های پی‌وی‌سی دارند. به‌عنوان مثال در صورت سوختن حجم برابری از این دو ماده، پلی‌اتیلن آلاینده‌های کمتری وارد محیط‌زیست می‌کند.
کاربردهای لوله های PVC و PE
برای بررسی تفاوت لوله پی‌وی‌سی و پلی‌اتیلن می‌توان به کاربردها و قابلیت‌های این لوله‌ها توجه کرد. هر کدام از این لوله‌ها دارای کاربردهای متعددی هستند هرچند ممکن است کاربردهای مشابهی نیز داشته باشند. از مهم‌ترین کاربردهای لوله‌های پلی‌اتیلن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده در صنعت گاز و انتقال گاز طبیعی
- استفاده در پتروشیمی برای انتقال مواد و مشتقات نفتی
- انتقال آب و مواد شیمیایی و همچنین گازهای فشرده
- استفاده در چرخه‌های گرمایی و سرمایی
- استفاده در صنعت کشاورزی و آبیاری
- انتقال آب‌های سطحی و فاضلاب‌ها
ازجمله مهم‌ترین کاربردهای لوله‌هایی PVC نیز می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر می‌باشند:
- استفاده در صنعت آب و فاضلاب و انتقال آب
- استفاده در صنعت ساختمان‌سازی و تأسیسات
- استفاده در صنعت کشاورزی و آبیاری
- استفاده در صنعت برق به‌عنوان لوله برق
- استفاده به‌عنوان داکت
- استفاده در سیستم زه کشی و استفاده در تأسیسات زیرزمینی
تفاوت لوله پلی اتیلن و لوله PVC از نظر حمل و نقل و نصب
لوله‌های PVC دارای سختی بالایی هستند و همین امر باعث می‌شود که حمل‌ونقل آنها با محدودیت‌های مختلفی همراه باشد. همچنین این لوله‌ها در هر بخش نیاز به اتصالات دارند. این اتصالات باعث بالا رفتن فشار می‌شود در نتیجه امکان نشت و خرابی در آنها بیشتر از لوله‌های پلی‌اتیلن است. سختی لوله‌های PVC همچنین باعث می‌شود که نصب آنها در زمین‌های ناهموار مشکلاتی به همراه داشته باشد.
به صورت کلی اتصالات و نصب در لوله‌های پلی‌اتیلن بسیار بهتر از لوله‌های PVC است. مقاله دیگری تحت عنوان فلنج چیست؟ در سایت وینوپلاستیک منتشر شده است که به بررسی کاربردها و مزایای فلنج ها به‌عنوان یکی از رایج‌ترین نوع اتصالات در لوله‌کشی‌ها پرداخته و می‌تواند اطلاعات مناسبی در اختیار کاربران قرار دهد.
تفاوت لوله پی وی سی و پلی اتیلن در قیمت
تفاوت در قیمت خرید لوله‌ها نیز از دیگر تفاوت‌های قابل توجه این دو نوع لوله به شمار می‌رود. به صورت کلی لوله پی‌وی‌سی و لوله یو پی وی سی بسیار سبک و ارزان‌قیمت هستند درحالی‌که لوله‌های پلی‌اتیلن قیمت‌ها بالاتری نسبت به این لوله‌ها دارند و حدوداً دو برابر گران‌تر می‌باشند.
جمع‌بندی نهایی
اگرچه لوله‌های PVC و PE دارای کاربردها و مزیت‌های مشابه بسیار زیادی هستند اما تفاوت‌های چشمگیری نیز دارند که باعث می‌شوند کارایی آنها نیز تحت تأثیر قرار بگیرد. تفاوت لوله پی‌وی‌سی و پلی‌اتیلن در مواد اولیه، انعطاف‌پذیری و اتصالات، حمل‌ونقل، سازگاری با محیط‌زیست، طول عمر و عملکرد، قیمت و … باعث شده است که کاربردهای متعددی در صنایع مختلف داشته باشند. به صورت کلی می‌توان گفت لوله‌های پلی‌اتیلن می‌توانند انتخاب بهتری از نظر عملکرد، دوام، کاربرد، اتصالات و حمل‌ونقل باشند اما لوله‌های پی‌وی‌سی قیمت بسیار مقرون به‌صرفه‌تری دارند.
