راه پله یکی از بخش‌های مهم در هر ساختمانی محسوب می‌شود؛ چرا که این قسمت مشاع بوده و ممکن است روزانه تعداد زیادی از سکنه از آن عبور کنند. بنابراین حتما باید سیستمی که برای روشنایی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد کاربردی و استاندارد باشد. برای اجرای این مدل سیم‌کشی، رعایت یک سری از اصول از اهمیت بالایی برخوردار است. ما در راهنمایی که در قالب این مقاله به شما ارائه کرده‌ایم توضیح می‌دهیم که سیم کشی راه پله باید چطور و طی چه مراحلی اجرا شود و چه نکات ایمنی را باید در این مراحل مد نظر قرار داد؟
منظور از سیم کشی راه پله چیست؟
به طور کلی منظور ما از سیم کشی راه پله در این مقاله، چیدمان و نصب سیم‌کشی برق و کلیدهایی است که در محوطه مشاع راه پله قرار دارند. با استفاده از تکنولوژی و روشهای جدیدی که به عنوان نحوه لوله کشی برق راه پله از آنها یاد می‌شود می‌توان سیستم روشنایی این بخش از ساختمان را به صورتی اجرا کرد که امکان کنترل نور در طبقات مختلف فراهم باشد و منابع روشنایی علاوه بر سهولت در کاربری، بهره‌وری انرژی را نیز افزایش دهند. این سیستم باید به صورتی باشد که عابرین بتوانند از نقاط مختلف راه پله چراغ‌ها را روشن و خاموش کنند و برای انجام این کار نیازی نباشد که مسافتی را در راهرو طی کنند.
چرا رعایت اصول در سیم کشی راه پله از اهمیت بالایی برخوردار است؟
رعایت اصولی که باعث می‌شود سیستم روشنایی در راهرو ساختمان کاملا استاندارد شود؛ با ایجاد نور مناسب سبب می‌شود که امنیت عابرین و سکنه هنگام عبور از راهرو تضمین شود و خطر سقوط از پله‌ها به حداقل برسد. سیستمی که بر اساس استانداردها اجرا شده همچنین میزان مصرف انرژی را به شدت کاهش داده و به کاربران اجازه می‌دهند که بر اساس نیازشان میزان روشنایی را کنترل کنند. این مزیت نیز به نوبه خود باعث می‌شود که از اتلاف انرژی برق تا حدود زیادی جلوگیری شود. فارغ از تمامی این مزایا، سیم کشی راه پله به صورت اصولی، کنترل روشنایی و روشن و خاموش کردن چراغ‌ها را برای افراد راحت‌تر کرده و آنها را قادر می‌سازد که هر جا نیاز دارند چراغ‌ها را روشن کرده و هر جا که نیازی به روشنایی نیست؛ با خاموش کردن آنها در مصرف برق صرفه‌جویی کنند.
اجزای سیم کشی مدار روشنایی راه پله
سیم کشی راه پله مجموعه‌ای از اجزای مختلف و متعدد است که برای رساندن عملکردی کلی سیستم به حد قابل قبول با هم همکاری می‌کنند. سیمهای برق که از لوله برق عبور کرده‌اند، کلیدها، سوکتها، تابلوهای برق، جعبههای اتصال و وسایل روشنایی از جمله اجزای اصلی این سیستم به حساب می‌آیند. در انتخاب این اجزا باید بسیار دقت کنید تا بتوانید بهترین و باکیفیت‌ترین سیم‌کشی و سیستم روشنایی را برای راهروی ساختمان اجرا کنید.
آشنایی با انواع سیم کشی راه پله
برای سیم‌کشی برق راهروی ساختمان می‌توان از دو روش مختلف استفاده کرد. روش اول معروف به سیم‌کشی کلید یک طرفه است و روش دوم سیم‌کشی کلید دو طرفه نام دارد. در روش اول کنترل روشنایی و خاموش و روشن کردن چراغ‌ها فقط از یک مکان امکان‌پذیر است. این در حالی است که در سیستم سیم‌کشی کلید دو طرفه، کاربر می‌تواند از دو یا چند نقطه مختلف در راهرو، به کمک کلید، میزان روشنایی را کنترل کند. همانطور که مشاهده می‌کنید؛ سیستم دوم انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و کار با آن ساده‌تر و راحت‌تر است. به طور کلی انتخاب نوع سیم‌کشی این قسمت از ساختمان، به نیازهای خاص و چیدمان منطقه راه پله بستگی دارد.
مراحل اجرای سیم‌کشی و نصب مدار راه پله‌ها
سیم‌کشی برق راه پله معمولا به کمک یک روش سیستماتیک انجام می‌شود که ایمنی سیستم و کاربردی بودن انرژی برق را تضمین می‌کند. به طور کلی و فارغ از روشی که انتخاب می‌کنید؛ سیم کشی راه پله معمولا طی مراحل زیر انجام می‌شود.
مرحله اول: برنامه‌ریزی و طراحی
سیم‌کشی راهرو مانند سیم‌کشی سایر قسمت‌های ساختمان در شروع کار نیاز به طراحی و برنامه‌ریزی دقیق دارد. در طی این مرحله چیدمان مناطق مختلف راه پله ارزیابی می‌شود؛ تعداد نقاطی که باید کلید در آنجا نصب شود مشخص می‌شود و طول سیم‌ها و سایر ملزومات مورد نیاز محاسبه می‌شود.
مرحله 2: جمعآوری ابزار و مواد لازم
بعد از اینکه تمام موارد ذکر شده در مرحله دوم تعیین شد؛ نوبت به تهیه ابزار و مواد اولیه مورد نیاز برای نصب می‌رسد. علاوه بر مواد اولیه اساسی مانند سیم برق و لوله و اتصالات مورد نیاز برای عبور آنها، کلید، پریز، تابلو برق، جعبه اتصال، انبردست، پیچ گوشتی، نوار عایق، و سایر تجهیزات مربوطه را باید در این مرحله تهیه کنید.
مرحله 3: اتصالات سیم‌کشی برای سوئیچها و سوکتها
این مرحله را باید با ایجاد اتصالات الکتریکی لازم برای کلیدها و پریزها شروع کنید. اگر می‌خواهید نکات ایمنی در سیستم به درستی اجرا شود؛ باید به فکر عایق‌بندی سیم‌ها باشید. معمولا برق‌کارها برای عایق‌بندی سیم‌ها و در امان ماندن جان کاربران از لوله خم سرد استفاده می‌کنند. علاوه بر عایق‌بندی حتما باید نمودار سیم‌کشی را دنبال کرده و اطمینان حاصل کنید که استانداردهای ایمنی در تمامی مراحل رعایت شده است.
مرحله 4: نصب Switchboard
Switchboard در واقع همان تابلو برق است که نصب آن در مکانی مناسب و در نزدیک‌ترین نقطه به راه پله در این مرحله انجام می‌شود. باید حتما تابلو را به صورت ایمن نصب کرده و برای رساندن برق از منبع تغذیه اصلی به تابلو از لوله و اتصالات مناسب استفاده کنید.
مرحله 5: اتصال چراغ‌ها
حال وقت آن رسیده که چراغ‌ها را در امتداد راهرو و بر اساس نمودار و نقشه سیم کشی راه پله نصب کنید. باید مطمئن شوید که اتصال زمین و عایق مناسب برای حفظ ایمنی الکتریکی رعایت شده است.
مرحله 6: تست و عیب‌یابی
بعد از تکمیل مراحل فوق، برای تایید عملکرد صحیح سیستم روشنایی باید مرحله تست و عیب‌یابی را انجام دهید تا در صورت وجود مشکل و مغایرت، قبل از اینکه برای ساکنین ساختمان مشکلی ایجاد شود آن را رفع کنید.
نکته بسیار مهمی که در اینجا لازم به ذکر است این است که به طور کلی کارهای فنی و تکنیکی ساختمان، به خصوص آنهایی که با برق سروکار دارند بسیار خطرناک هستند. بنابراین اگر از روش کار اطلاع ندارید و ابزار سیم‌کشی را به خوبی نمی‌شناسید؛ توصیه می‌کنیم هرگز به سراغ این کار نروید و سیم کشی راه پله را به یک برق‌کار حرفه‌ای بسپارید.
برای سیم کشی راه پله چه اقدامات احتیاطی را باید رعایت کنیم؟
در اجرای هر نوع سیستم الکتریکی، به خصوص سیستم‌هایی که با برق ساختمانی و برق سه فاز سر و کار دارند؛ اولویت اصلی ایمنی است. برای اینکه مطمئن شوید برق راهرو به صورت ایمن کشیده شده است؛ رعایت نکات زیر ضروری است:
- اگر ساختمان نوساز نیست و کنتور برق آن فعال است؛ قبل از شروع کار حتما از قطع بودن منبع تغذیه اصلی یا همان کنتر مطمئن شوید.
- ابزاری که استفاده می‌کنید باید عایق مناسب داشته باشند.
- از تجهیزات حفاظت فردی مناسب (PPE) استفاده کنید.
- محدودیت‌های بار را رعایت کنید و از اعمال فشار بیش از حد به مدارهای الکتریکی ساختمان بپرهیزید.
- بعد از اتمام کار، سیم‌کشی را بررسی کنید تا مطمئن شوید جایی سایش و آسیب ندارد.
- اگر کار پیچیده است حتما یک برق‌کار خبر کنید و خودتان راسا اقدام نکنید.
