سیستم لوله‌کشی گاز ساختمان‌ها از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین مراحل آماده‌سازی به شمار می‌رود که اهمیت بسیار زیادی دارد. تأمین انرژی گرمایی، پخت‌وپز و … اهمیت بالایی دارند و به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شوند و حتما باید از تجهیزات لوله و اتصالات مطمئن برای آنها استفاده کرد تا احتمال هرگونه خسارت و آسیبی و به حداقل میزان ممکن برسد. در ادامه مطلب به بررسی بهترین لوله گازی برای ساختمان‌ها و معرفی انواع آنها پرداخته خواهد شد.
لوله گازی چیست؟
همان‌طور که برای لوله کشی برق لازم است از لوله‌های مخصوص استفاده شود، برای لوله‌کشی گاز ساختمان‌ها نیز باید از لوله‌های منحصربه‌فردی استفاده نمود. لوله گازی در حقیقت به نوعی از لوله‌های فولادی یا پلی‌اتیلنی گفته می‌شود که می‌توانند برای انتقال گاز از نقطه‌ای به نقطه دیگر استفاده کرد. لوله‌های گاز می‌توانند در نیروگاه‌ها، صنایع مختلف، ساختمان‌های مختلف، پالایشگاه‌ها و انواع ارگان‌های صنعتی مورد استفاده قرار بگیرند.
این لوله‌ها همچنین می‌توانند در لوله‌کشی هوای فشرده نیز به کار بروند. در حقیقت لوله‌های گاز می‌توانند در بخش توزیع گاز به دو دسته اصلی شامل لوله تغذیه و لوله شبکه توزیع تقسیم شوند. لوله‌های تغذیه گاز را از ایستگاه‌های تقلیل فشار به داخل شهرها انتقال می‌دهند و لوله‌های شبکه توزیع، گاز طبیعی را در خطوط لوله شهری، توزیع خواهند نمود.
انواع لوله گاز
لوله‌های گاز می‌توانند همانند انواع لوله‌های آب، لوله‌های برق و … بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی به انواع مختلفی تقسیم شوند. این لوله‌ها بر اساس نوع و نحوه استفاده می‌توانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند:
- لوله‌های توکار: این لوله‌ها می‌توانند برای انتقال گاز در صنعت و به عنوان خط لوله گاز، در مسافت‌های زیاد استفاده شوند. میزان استحکام و مقاومت این لوله‌ها در مقایسه با سایر لوله‌ها بیشتر است و می‌توان در شرایط مختلف از آنها استفاده کرد.
- لوله‌های روکار: این لوله‌ها معمولا برای انشعابات لوله گاز استفاده می‌شوند و می‌توانند در ساختمان‌ها و پروژه‌های مختلف کاربردهای متعددی داشته باشند.
از نظر جنس مواد تشکیل دهنده لوله نیز می‌توان گفت امروزه از انواع لوله‌های گازی در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‌شود و هر کدام از آنها می‌توانند کاربردها، قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشند. از جمله لوله‌های مخصوص گازکشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
لوله‌های پلی اتیلن
لوله و اتصالات پلاستیکی پلی اتیلن (PE) از جمله اصلی‌ترین، رایج‌ترین و بهترین لوله گازی است که امروزه در سیستم‌های گازرسانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لوله‌ها از نظر مقاومت در برابر خوردگی و شکل‌پذیری مزیت‌های متعددی نسبت به لوله‌های فلزی دارند اما استفاده از آنها می‌تواند خطراتی نیز به همراه داشته باشد.
اتصال آسان، انعطاف‌پذیری عالی، نصب و اجرای راحت، مقاومت عالی در برابر خوردگی، عمر طولانی‌مدت، قیمت مناسب و … از مهم‌ترین مزایای استفاده از لوله‌های پلی اتیلن در سیستم لوله‌کشی گاز است. این لوله‌ها می‌توانند در انواع لوله سایز بزرگ و کوچک وجود داشته باشند و مورد استفاده‌های متعددی قرار بگیرند.
لوله‌های مسی
یکی دیگر از انواع لوله‌ها که در صنعت گاز و سیستم لوله‌کشی گاز می‌تواند استفاده‌های متعددی داشته باشد لوله‌های مسی است. مس یک فلز انعطاف‌پذیر بوده و می‌تواند در برابر خوردگی نیز مقاومت بالایی داشته باشد. البته لوله‌های مسی امروزه در سیستم لوله‌کشی گاز خانگی کاربرد زیادی ندارند و از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه نخواهند بود. در مقاله دیگری با عنوان اجرای لوله کشی UPVC به نحوه و مراحل اجرای لوله‌کشی یو پی وی سی پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی به خوانندگان ارائه کند.
لوله‌های فولادی
لوله‌های فولادی نیز از جمله کاربردی‌ترین و رایج‌ترین نوع لوله‌ها در سیستم لوله‌کشی گاز هستند که می‌توانند به دلیل داشتن مقاومت فشاری بالا، مقاومت در برابر ضربه، ضخامت عالی و … استفاده‌های متعددی داشته باشند اما این لوله‌ها معمولا وزن بالایی داشته و می‌توانند هزینه‌بر باشند و در اثر تغییرات دما نیز دچار انبساط و انقباض خواهند شد.
این لوله‌ها می‌توانند همانند لوله‌های مسی از 20 تا 50 سال عمر داشته باشند در حالی که لوله‌های پلی اتیلن می‌توانند بیشتر از 100 سال عمر مفید داشته باشند. البته باید توجه داشت که لوله‌های فولادی می‌توانند خود به چند دسته مانند لوله‌های گالوانیزه، لوله‌های مانیسمان و … تقسیم شوند و هر کدام از آنها ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای متفاوتی داشته باشند.
مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب بهترین لوله گازی
برای انتخاب بهترین لوله‌های گاز لازم است که فاکتورها و پارامترهای مختلف و متعددی مورد توجه قرار بگیرند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر خواهند بود:
- جنس لوله گاز
- ضخامت و وزن لوله گاز
- میزان مقاومت در برابر فشار، خوردگی و ضربه
- میزان مقاومت در برابر نور خورشید
- قیمت لوله گاز
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی
- استانداردهای لوله گاز
- نحوه نصب، اجرا و اتصالات لوله گاز
- کیفیت تولید لوله و …
بهترین لوله برای گاز کشی
همان‌طور که گفته شد هر کدام از انواع لوله‌های گازی می‌توانند ویژگی ها، مشخصات، مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند و در موقعیت‌های مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند اما می‌توان گفت به صورت کلی لوله‌های پلی اتیلن به عنوان بهترین لوله گازی شناخته می‌شوند. این لوله‌ها همانند لوله و اتصالات وینوسایلنت در سیستم لوله‌کشی آب می‌توانند مزیت‌های متعددی داشته باشند که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
- این لوله‌ها به دلیل داشتن کربن سیاه می‌توانند در برابر اشعه‌های ماورا بنفش مقاومت بی‌نظیری داشته باشند.
- داخل این لوله‌ها بسیار صاف بوده و هیچ‌گونه اصطکاکی در مسیر گاز ایجاد نخواهند کرد و به همین دلیل فشار گاز داخل این لوله‌ها کم نخواهد شد و همیشه گاز به فشار یکسانی انتقال داده خواهد شد.
- این لوله‌ها نیازی به جوشکاری ندارند و اتصالات آنها بسیار ساده‌تر و سریع‌تر از انواع لوله‌های فلزی است.
- با توجه به آنکه چون لوله‌های پلی اتیلن تک جداره با سرما و گرمای زیاد و همچنین فشار بالا سازگارند، در انتقال LPG نیز کاربردهای زیادی دارند.
جمع‌بندی نهایی
لوله‌کشی گاز از مهم‌ترین و ضروری‌ترین بخش‌های آماده‌سازی ساختمان است که می‌توانند برای انتقال گاز به بخش‌های مختلف خانه مورد استفاده قرار بگیرد. امروزه از انواع لوله‌های مختلفی در سیستم لوله‌کشی توکار و روکار گاز استفاده می‌شود که هر کدام از ویژگی ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی برخوردارند.
می‌توان گفت بهترین لوله گازی برای سیستم لوله‌کشی ساختمان لوله‌های پلی اتیلن است که مانند لوله سوپروینو دارای ویژگی‌هایی همچون طول عمر بالا، قیمت مناسب، مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و خوردگی، نصب و اجرای راحت و … می‌باشند.
