سیستم‌های لوله‌کشی همواره در حال پیشرفت بوده و با توسعه علوم و تکنولوژی‌های مختلف از انواع لوله و اتصالات جدید و مدرن در این سیستم‌ها استفاده می‌شود. شیر کلکتور یکی از اجزای مهم سیستم‌های لوله‌کشی است که می‌تواند از مشکلاتی همچون گرفتگی، رسوب و … در این سیستم‌ها جلوگیری کند. سیستم‌های لوله‌کشی کلکتوری از مدرن‌ترین روشهای لوله‌کشی هستند به همین دلیل شیرهای کلکتور اهمیت بالایی در این سیستم‌ها دارند و در انواع تأسیسات صنعتی و غیر صنعتی به کار می‌روند. در ادامه این مطلب از وینو پلاستیک به بررسی کامل شیر کلکتور، کاربردها و مزایای آن پرداخته می‌شود.
شیر کلکتور چیست؟
همان‌طور که گفته شد سیستم‌های کلکتوری امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند و این سیستم‌ها نیز از تجهیزات و قطعات مختلفی تشکیل شده‌اند که شیر کلکتور از مهم‌ترین آنها است. این شیر دارای یک بدنه لوله‌ای شکل بوده و از جنس فلز ساخته می‌شود. این شیر دارای یک سری خروجی در قسمت پایینی بوده که به منظور هدایت و تسهیل جریان‌های مختلف آب از هر قسمت تعبیه شده‌اند. در حقیقت جریان خروجی از این شیرها به طور مساوی به تمامی بخش‌های ساختمان و وظیفه اصلی این شیر توزیع مساوی آب به بخش‌های مختلف است. این شیر اجازه نمی‌دهد که فشار آب از حد مشخص و معینی تجاوز کند و همین امر باعث می‌شود بسیار کاربردی باشد.
مهم‌ترین مزایای شیر کلکتور
در حقیقت هر کدام از تجهیزات و قطعاتی که در سیستم‌های لوله‌کشی مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانند از مزیت‌های متعددی برخوردار باشند و شیر کلکلتور نیز همانند شیر فشارشکن مزایای متعددی دارد. در سیستم‌های لوله‌کشی قدیمی برای انجام تعمیرات لازم بود تمامی مسیرهای لوله‌کشی قطع شود اما استفاده از سیستم کلکتوری این مشکل را برطرف کرده و نیازی به قطع همه سیستم نیست و می‌توان به آسانی فقط بخشی که نیاز به تعمیر و ترمیم دارد را قطع نمود. از مهم‌ترین مزیت‌های شیر کلکتور می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- این شیرها به راحتی نصب می‌شوند و کار کردن با آنها بسیار ساده است.
- به توزیع مساوی جریان آب در تمامی قسمت‌های ساختمان کمک می‌کنند.
- باعث می‌شوند که در مصرف آب صرفه‌جویی قابل توجهی بشود.
- با استفاده از این شیرها می‌توان بر روی تمامی قسمت‌ها و بخش‌های مصرف کننده آب کنترل کامل داشت.
- در صورت نیاز به تعمیرات در بخش‌های مختلف سیستم لوله‌کشی نیازی به قطع کامل سیستم نیست.
- استفاده از این شیرها باعث می‌شود که از افت فشار آب در زمان توزیع آن جلوگیری شود.
- این شیرها می‌توانند به سادگی به انواع سیستم‌های لوله‌کشی پنج لایه و پلی‌اتیلن متصل گردند.
کاربرد شیر کلکتور
شیرهای کلکتور همانند شیر هواگیری می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند و امروزه جایگاه ویژه‌ای در سیستم‌های لوله‌کشی دارند. از مهم‌ترین کاربردهای این شیرها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- استفاده در انواع سیستم‌های لوله‌کشی کلکتوری
- استفاده در انواع سیستم‌های گرمایشی
- استفاده در سیستم‌های سرمایشی
- استفاده در لوله‌کشی زمین‌های کشاورزی و مزارع و …
به صورت کلی در هر محیط و مکانی که از سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی استفاده می‌شود می‌توان از شیرهای کلکتور بهره برد.
انواع شیرهای کلکتور
شیرهای کلکتور همانند انواع لوله و اتصالات می‌توانند بر اساس فاکتورهای مختلفی همچون جنس، سایز و … دسته‌بندی شوند اما به صورت کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند.
شیرهای ماسوره‌ای یا پرسی
این نوع از شیرهای کلکتوری در مسیر اتصال خود به لوله از یک روکشی پرسی و دو اورینگ برخوردارند و بعد از آنکه با استفاده از دستگاه کالیبره لوله، سر لوله اصلاح شود آن را به وسیله مواد لیز کننده با فشار در این شیرها وارد می‌کنند به گونه‌ای که لوله تا انتها وارد شده و سپس با استفاده از دستگاه پرس لوله، روکش فلزی پرس می‌شود. در این شیرها و در صورت نیاز به تعویض والو باید به کلی تعویض شود زیرا پرس سر لوله دیگر امکان باز کردن لوله را نمی‌دهد و باز کردن آن بسیار سخت است.
شیرهای کوپلی
این نوع از شیرهای کلکتوری در مسیر خود دارای دو اورینگ بوده و بر روی لوله یک واشر فلزی قرار دارد تا در زمان اتصال لوله به والو، این واشر فلزی پشت لوله و درون مهره قرار بگیرد و به محل مورد نظر محکم شود. این واشر اجازه رها شدن مهره را نمی‌دهد، البته باید ابتدا مهره و سپس واشر فلزی درون لوله قرار گرفته و پس از آن لوله به محل اتصال لوله وارد بشود تا امکان تعبیه واشر و مهره وجود داشته باشد.
نصب شیر کلکتور
همان‌گونه که شیر کلکتور در سیستم‌های کلکتوری کاربرد زیادی دارد و امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. شیر کلکتور در یک جعبه قرار دارد و باید در محل‌های مشخصی نصب شود. محل نصب جعبه کلکتور باید به گونه‌ای باشد که دسترسی به آن راحت باشد و معمولاً در تراس و آشپزخانه نصب می‌شود. این جعبه نباید در مکان‌هایی همچون نزدیک شیر گاز، نزدیکی کنتور برق و … قرار داده شود و میزان ارتفاع آن تا سطح زمین نیز باید بر اساس استانداردها باشد. تراز بودن جعبه کلکتور نیز می‌تواند تأثیر زیادی در عملکرد آن داشته باشد و باید به این نکته توجه داشت.
قیمت و نحوه خرید شیر کلکتور
قیمت شیر کلکتور می‌توانند همانند لوله آب تحت تأثیر فاکتورها و پارامترهای مختلفی باشد که مهم‌ترین آنها شامل نوع شیر، کیفیت ساخت، برند تولید کننده، سایز و ابعاد شیر، جنس شیر، استانداردها و مدت زمان گارانتی و … می‌باشند. برای خرید شیر کلکتور نیز علاوه بر موارد گفته شده لازم است که به نوع پروژه و کاربرد شیر، ویژگی‌های مکانیکی و فیزیکی شیر، فروشگاه عرضه کننده و … توجه داشت.
شیر کلکتور یکی از مهم‌ترین قطعات سیستم لوله‌کشی کلکتوری است که دارای یک سری خروجی در قسمت پایینی بوده که به منظور هدایت و تسهیل جریان‌های مختلف آب از هر قسمت تعبیه شده‌اند. این شیر به توزیع مساوی آب در بخش‌های مختلف کمک می‌کند و از افت فشار جلوگیری خواهد کرد.
