اولین سرویس لوله آب شهری سال 1652 در ایالات متحده با هدف تامین آب آشامیدنی و همچنین مقابله با آتش‌سوزی احداث شد. این سیستم از نظر ماهیت چندمنظوره بود و شباهت زیادی به سیستم‌های آبرسانی روم باستان داشت. بسیاری از منابع آبرسانی دیگر در اروپا و آسیا به تقلید از همین سیستم‌های رومی ساخته شدند. در عصر حاضر، این سیستم‌ها بیش از هر چیز برای سرویس‌دهی به املاک تجاری و مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به صورت کلی، لوله کشی آب سیستم گسترده‌ای را دربر می‌گیرد که به منظور انتقال آب آشامیدنی به مصرف‌کنندگان طراحی می‌شود. این سیستم‌ها شامل لوله سایز بزرگ (برای تمامی شهر)، خطوط انشعاب کوچک (یک خیابان یا دسته‌ای از خیابان‌های کنار هم) و خطوط ریز (ساختمان‌های جداگانه) می‌شوند. موادی مانند چدن، پلی وینیل کلراید (PVC)، مس، فولاد یا بتون برای ساخت آنها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لوله آب رسانی برای انتقال آب آشامیدنی به ساکنین مناطق شهری یا روستایی طراحی شده است. اینکه آب قبل از توزیع یا در زمان استفاده عمومی تصفیه شود، به بافت آن منطقه بستگی دارد. در آن دسته از شبکه‌های توزیع آب که به خوبی برنامه‌ریزی و طراحی می‌شوند، آب قبل از توزیع تصفیه می‌شود. همچنین گاهی اوقات از ماده کلر برای پاکسازی آب استفاده می‌کنند تا از آلودگی مجدد در مسیر لوله آب جلوگیری به عمل آید.
همانطور که قبلا به آن اشاره شد، خطوط لوله آب شامل لوله های سایز بزرگ، انشعابات کوچک‌تر و انشعابات ریز هستند. اندازه لوله‌های آب می‌تواند از ۳.۶۵ متر در لوله‌های بزرگ‌تر تا ۱۲.۷ میلی‌متر در خطوط کوچک‌تر متفاوت باشد که برای تغذیه مجاری ورودی در داخل ساختمان استفاده می‌شوند. این موارد با استفاده از لوله و اتصالات مانند فلنج، بوشن، کوپلت، لحیم و حتی جوش به یکدیگر متصل می‌گردند.
با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مدرن امروزه انواع مختلفی از لوله‌های آب در دسترس هستند که هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای متعددی داشته باشند. انواع لوله آب را می‌توان به‌صورت کلی به سه دسته اصلی تقسیم کرد که شامل لوله‌های فلزی، لوله‌های پلاستیکی و لوله‌های سیمانی هستند. هر کدام از این لوله‌ها نیز می‌توانند زیرمجموعه‌های متعددی داشته باشند.
از جمله رایج‌ترین لوله‌های فلزی می‌توان به انواع لوله‌های آهنی، مسی، آلومینیومی، گالوانیزه، چدنی، استیل و … و از رایج‌ترین لوله‌های پلاستیکی می‌توان به انواع لوله‌های پلی‌اتیلن، لوله پی وی سی، لوله پی وی سی (پلی وینیل کلراید) مانند UPVC و CPVC ، لوله‌های پلی پروپیلن، لوله‌های پلی بوتیلن و … اشاره کرد. لوله‌های سیمانی نیز شامل لوله‌های رسی فشردی، لوله‌های بتنی، لوله‌های سیمانی آزبست و … باشند. هر کدام از انواع لوله‌های آب می‌توانند ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشند و در سیستم‌های آبرسانی مختلف مورد استفاده قرار بگیرند.
لوله های فولادی نسبتا قیمت بالایی دارند، اما قوی‌ترین و بادوام‌ترین نوع لوله آب رسانی هستند. آنها می‌توانند فشار زیادی از آب را تحمل کنند، نسبت به موارد دیگر در اندازه‌هایی بسیار طولانی‌تر موجود هستند و به همین دلیل هزینه‌های کمتری را بابت حمل و نقل و همچنین نصب در پی دارند. شایان ذکر است که جوش دادن این لوله های نشکن بسیار راحت است.
مدت‌ها قبل، آهن گالوانیزه شده به عنوان ماده اصلی مورد استفاده در ساخت لوله فاضلاب ساختمان به شمار می‌رفت. اگرچه این ماده هنوز هم در بخش‌های زیادی از جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما محبوبیت آن قطعا در حال کاهش است. استفاده از آهن گالوانیزه به عنوان انتقال دهنده آب آشامیدنی در مواقعی مشکل‌ساز خواهد بود که جریان آب برای مدت‌ها کند یا ثابت باشد. این وضعیت در نهایت به زنگ‌زدگی یا خوردگی از داخل منتهی خواهد شد. این لوله‌ها ممکن است در صورت زنگ‌زدگی طعم و بوی نامطبوعی به آب آشامیدنی بدهند.
لوله‌های چدنی کاملا پایدار بوده و برای فشار آب زیاد مناسب هستند. با این وجود، لوله‌های چدنی وزن زیادی دارند که به همین دلیل استفاده از آنها برای مناطق صعب‌العبور به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. علاوه بر این، طول لوله‌های چدنی چندان زیاد نبوده که باعث نامناسب بودن آنها به عنوان لوله آب می‌شود.
لوله‌های بتونی معمولا گران‌قیمت هستند، اما مشکل خوردگی در آنها وجود ندارد. مزیت بتون این است که بسیار قوی و بادوام است. در هر صورت، حمل و نقل و نصب این لوله‌ها به دلیل حجم و وزن زیاد بسیار دشوارتر بوده و هزینه‌های زیادی را متوجه شما خواهد کرد.
لوله آب پلی اتیلن در رنگ‌های آبی (آب سرد) و قرمز (آب گرم) در دسترس است. پلی اتیلن بسیار قوی و انعطاف پذیر است، تحمل دمای منفی ۳۲ تا مثبت ۲۰۰ درجه سانتیگراد را دارد و در برابر خوردگی کاملا مقاوم است. همچنین نصب و راه‌اندازی این لوله‌ها بسیار راحت است. پلی اتیلن در واقع به یکی از گزینه‌های محبوب لوله‌کش‌ها تبدیل شده است، چرا که کار آنها را بسیار ساده‌تر می‌سازد.
لوله آب CPVC یک پلاستیک سخت و ارزان قیمت است که به منظور مقاومت در برابر فشار و درجه حرارت بسیار بالا طراحی شده است. این ماده اغلب برای لوله‌کشی آب گرم و همچنین به عنوان لوله وینو هیدروپول به کار می‌رود. لوله CPVC به راحتی با استفاده از دستگاه برش لوله یا اره برش داده می‌شود. به همین ترتیب، لوله‌های سی پی وی سی با استفاده از اتصالات پلاستیکی و چسب حلال به صورت دائمی به هم می‌چسبند و تا مدت‌ها به هیچ تعمیر و نگهداری نیاز نخواهند داشت.
لوله های پی وی سی خورنده نیستند، بسیار سبک بوده و درنتیجه کار و حمل آنها آسان است. تنها مشکل لوله های آب ساخته شده از PVC این است که مستعد آسیب فیزیکی هستند و در برابر نور ماوراء بنفش شکننده می‌شوند. همچنین اگر دمای این لوله‌ها به بیش از ۶۵ درجه سانتیگراد برسد، تغییر شکل داده و جمع می‌شوند.
یو پی وی سی در حال حاضر به عنوان بهترین ماده در ساخت لوله آب به شمار می‌رود. سال‌ها آزمون و خطا در زمینه سیستم‌های لوله‌کشی باعث به وجود آمدنی محصولی شده است که به راحتی هرچه تمام‌تر با هر شرایطی سازگار است. وزن لوله UPVC پایین بوده و از ساده‌ترین روش نصب برخوردار هستند. یو پی وی سی همچنین در ساخت لوله اتصالات نیز کاربرد دارد.
شرکت وینوپلاستیک به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده لوله و اتصالات یو پی وی سی در خاورمیانه توانسته است که نیازهای مشتریان داخلی و خارجی را به خوبی تامین کند. این شرکت همچنین گزینه‌های زیادی را در حوزه لوله و اتصالات UPVC و همچنین لوله فشاری (تحت فشار) فراهم آورده است.
استفاده از سیستم‌های لوله‌کشی آب می‌تواند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشد. از جمله مهم‌ترین مزیت‌های این سیستم‌ها می‌توان به استفاده از نیروی جاذبه برای انتقال آب و حفظ کیفیت آب در مقایسه با چاه‌های حفر شده اشاره کرد. در حالی که معایبی همچون نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه بالا، تعمیر و نگهداری گران‌قیمت و … اشاره کرد.
در حقیقت لوله آب در سیستم‌های آبرسانی برای استفاده افراد در مناطق شهری و روستایی استفاده می‌شود و متناسب با نوع نیاز، حجم و فشار آب، انشعابات و … می‌تواند در اندازه‌ها و سایزهای مختلف به کار برود. در سیستم‌های آبرسانی و لوله‌کشی در کنار لوله‌های آب از انواع اتصالات لوله آب همچون اتصالات زانویی، اتصالات سه‌راهی، اتصالات چهارراهی، فلنج‌ها، بوشن‌ها، کوپلینگ‌ها و … نیز استفاده می‌شود که می‌توانند همانند لوله‌ها از جنس فلزات، پلیمرها و … تولید شوند.
به‌صورت کلی سیستم‌های آبرسانی در طول تاریخ همواره تغییرات بسیار زیادی داشته است و قطعاً در آینده نیز دستخوش تغییرات قابل توجهی می‌شود. در گذشته از سیستم‌های قدیمی و سنتی مانند لوله‌های فولادی، لوله‌های گالوانیزه، لوله‌های چدنی و لوله‌های سیمانی برای آبرسانی استفاده می‌شد که بهترین نوع آنها لوله‌های فولادی بود. این لوله‌ها اگرچه می‌توانند مزایای متعددی همچون قدرت تحمل بالا در برابر فشار آب، مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار و … دارند اما معایب قابل توجهی همچون قابلیت خورندگی و زنگ‌زدگی، طول عمر کم، هزینه‌های بالا و … نیز دارند که باعث شده‌اند امروزه منسوخ شده و کمتر مورد استفاده قرار بگیرند.
پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف باعث شده است که امروزه در سیستم‌های لوله‌کشی و آبرسانی از انواع لوله آب پلاستیکی و پلیمری مانند لوله‌های پلی‌اتیلن، لوله‌های پی وی سی، لوله‌های یو پی وی سی و لوله‌های سی پی وی سی استفاده شود که در مقایسه با سیستم‌های قدیمی مزیت‌های متعددی دارند. این لوله‌ها می‌توانند مزیت‌های همچون وزن کم و قابلیت حمل و نصب راحت، مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و حلال‌ها، مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، قیمت مناسب، طول عمر بسیار خوب و … داشته باشند و امروزه جایگزین انواع لوله‌های فلزی و سیمانی شده‌اند.
هزینه نصب قسمت عمده‌ای از کل هزینه‌های پروژه نصب سیستم‌های لوله‌کشی آب را به خود اختصاص می‌دهد. عوامل زیر در زمان ارزیابی هزینه‌های نصب و انتخاب لوله آب در نظر گرفته می‌شوند.
لوله‌های سبک را می‌توان راحت‌تر و سریع‌تر نصب کرد.
اتصالات مبتنی بر فشار بسیار سریع‌تر از اتصالات پیچ و مهره هستند.
ﻫﺮﭼﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻟﻮﻟﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﺷﯿﻤﯿﺎیی ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﻃﻮﻝ ﻋﻤﺮ ﺁﻥ ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
به وجود آمدن هرگونه نشتی در سیستم توزیع آب احتمال آلوده شده آب سالم را به شدت افزایش می‌دهد. علاوه بر این، نشتی می‌تواند منجر به اتلاف مقدار قابل توجهی از آب در مسیر شود که به هیچ عنوان قابل قبول نیست. سیستم توزیع آب باید به شیوه‌ای طراحی، مدیریت و نگهداری شود که حداقل نشتی را تضمین کند. همچنین فشار داخلی لوله باید دائما بیشتر از فشار هیدرواستاتیک باشد.
سیستم آبیاری کشاورزی را می‌توان به عنوان یکی از عوامل اصلی موفقیت در نظر گرفت. در میان تمامی اجزاء این سیستم، لوله‌کشی از بیشترین اهمیت برخوردار است، چرا که وظیفه اصلی توزیع آب را در تمامی زمین کشاورزی به عهده دارد. به همین خاطر، باید از لوله‌ای استفاده کنید که بتواند این کار را برای مدتی طولانی و بدون هیچ مشکلی انجام دهد. اگر انتخاب لوله آب کشاورزی به درستی انجام شود، سطح رطوبت زمین همواره حفظ خواهد شد. محصولاتی مانند پلی اتیلن و یو پی وی سی بیشترین استفاده را در سیستم‌های لوله‌کشی کشاورزی دارند. این لوله‌ها به دلیل مقاومت بالایی که در مقابل فشار داخلی دارند، فرایند آبیاری زمین را به بهترین شکل ممکن به انجام می‌رسانند. همچنین ضریب زبری لوله‌های مذکور بسیار پایین است که به نوبه خود باعث جریان روان‌تر مایعات در داخل آنها خواهد شد.
قیمت لوله آب بر اساس عوامل مختلفی تعیین می‌شود که مهم‌ترین آنها بدون شک جنس لوله خواهد بود. برای مثال، موادی مانند چدن و آهن قیمت کمتری نسبت به فولاد دارند. از سوی دیگر، لوله‌های پلاستیکی علی‌رغم تمام مزایای خود از قیمت کمتری نسبت به لوله‌های فلزی و حتی بتونی برخوردار هستند. ضخامت لوله، طول، استانداردهای ملی تعیین شده، برند تولیدکننده و در نهایت درجه استاندارد از دیگر موارد تاثیرگذار بر قیمت لوله آب هستند.
وینوپلاستیک از شرکت‌های نام‌آشنای ایرانی است که محصولاتی مانند لوله برق، لوله و اتصالات، لوله آب و لوله فاضلاب ساختمان را با استفاده از ماده UPVC و با بالاترین کیفیت ممکن در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. قبل از هرگونه تصمیم‌گیری، محصولات مختلف را با یکدیگر مقایسه کرده و سپس گزینه مناسب با پروژه خود را انتخاب کنید.
شرکت تولیدی وینوپلاستیک در سال 1358 با استعانت از پروردگار و تکیه بر دانش، تجربه و پشتکار مدیران، همچنین با کمک نیروهای جوان و متخصص خود به منظور تولید محصولاتی با کیفیت عالی و مطابق با نیازهای مشتریان پا به عرصه صنعت تولید لوله و اتصالات پلیمری در کشور عزیزمان ایران نهاد.
