لوله‌ها به عنوان یکی از کاربردی‌ترین و پراستفاده‌ترین تجهیزات در صنایع مختلف شناخته می‌شوند که هدف اصلی از استفاده از آنها انتقال سیالات مختلف از نقطه‌ای به نقطه دیگر است هرچند که می‌توانند استفاده‌های دیگری نیز داشته باشند. امروزه انواع مختلفی از لوله‌ها از نظر جنس، اندازه، کاربرد، ضخامت و … در دسترس هستند.
لوله‌های گوشتدار از جمله انواع لوله‌ها هستند که می‌توانند مصارف مختلفی داشته باشند که در مقایسه با سایر لوله‌ها از ضخامت بیشتری برخوردار هستند و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. در ادامه مطلب بررسی می‌شود که لوله گوشتدار چیست و چه کاربردها، مزایا و معایبی دارد.
لوله گوشتدار چیست؟
در حقیقت لوله‌های گوشت دار به نوعی از لوله‌ها گفته می‌شوند که نسبت SDN یا نسبت قطر به ضخامت آنها کمتر از 20 باشد. معمولاً لوله‌های گوشت دار از نوع لوله‌های فولادی هستند اما می‌توان این اصطلاح را برای لوله پی وی سی نیز به کار برد چرا که امروزه لوله‌های تحت فشار UPVC ضخامت‌های بالا تولید شده و کاربردهای مختلفی دارند. لوله‌های گوشتدار معمولاً وزن بسیار زیادی در مقایسه با لوله‌های معمولی دارند.
همین باعث می‌شود که کاربردهای محدودتری داشته باشند اما این لوله‌ها توانایی تحمل فشارهای بسیار زیادی دارند. در حقیقت تفاوت اصلی لوله‌های گوشتدار با لوله‌های دیگر اختلاف بین قطر خارجی و قطر داخلی آنها است بنابراین اصلی‌ترین فاکتور در تضمین کیفیت لوله گوشتدار میزان رگلاژ ضخامت آن است.
مشخصات و ویژگی‌های اصلی لوله گوشتدار چیست؟
همان‌طور که گفته شد تفاوت اصلی لوله‌های گوشتدار با سایر لوله‌ها در میزان ضخامت آنها است و همین ضخامت بالا باعث شده است که کاربردهای منحصربه‌فردی داشته باشند. از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مشخصات لوله‌های گوشت دار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این لوله‌ها قابلیت تحمل فشارها و دماهای بسیار بالا را دارند.
- این لوله‌ها معمولاً دارای دقت ابعادی بالایی هستند
- در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارند و سختی بالایی دارند.
- در برابر ضربه، سوراخ شدن و اکسیداسیون مقاومت بالایی دارند.
- این لوله‌ها ماندگاری و طول عمر بسیار خوبی دارند
- مقاوم در برابر خوردگی ناشی از ترک‌های ایجاد شده در حین تنش‌های وارده
معایب لوله گوشتدار چیست؟
لوله‌های گوشتدار در کنار تمامی ویژگی‌ها و مزیت‌های متعددی که دارند می‌توانند معایب و ایراداتی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- لوله سایز بزرگ گوشت دار به دلیل اندازه و ضخامت زیادی که دارد معمولاً به روش‌های رایج قابلیت جوشکاری و اتصال ندارد.
- این لوله‌ها معمولاً از وزن بالایی برخوردار هستند و حمل‌ونقل آنها کار سختی خواهد بود.
- برشکاری این لوله‌ها نیز کار سختی است و نیاز به روش‌های مخصوصی دارد.
- در بسیاری از سازه‌ها که نیاز به کاهش وزن است این لوله‌ها کاربرد خود را از دست می‌دهند.
- این لوله‌ها به مواد اولیه زیادی برای تولید نیاز دارند.
کاربردهای اصلی لوله گوشتدار چیست؟
لوله‌های گوشتدار از مراحل ساخت متفاوتی برخوردار هستند و به مواد اولیه بیشتری نیز نیاز دارند. این لوله‌ها در مقایسه با لوله‌هایی با ضخامت‌های کمتر کاربردهای متفاوت‌تری دارند. این نوع از لوله‌ها به روش نورد گرم تولید می‌شوند چرا که تولید این لوله‌ها با ضخامت‌های بالا به روش نورد سرد غیرممکن است. تفاوت لوله درزدار و بدون درز نیز در حقیقت روش تولید آنها است. این لوله‌ها معمولاً دارای استانداردهای لوله‌های مانیسمان هستند که شامل استانداردهای ASTM، API، JIS، DIN، ANSI و GB هستند. در حقیقت لوله‌های گوشتدار از نوع لوله‌های مانیسمان و بدون درز هستند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای لوله‌های گوشتدار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده در صنایع شیمیایی و پتروشیمی
- استفاده در صنعت آب و فاضلاب و انتقال آب به منظور زهکشی و تأمین آب مورد نیاز
- کاربردی در صنعت برق و کشاورزی
- استفاده در کارخانه‌های تولید مواد شیمیایی
- احداث پروژه‌های شهری و ساخت‌وسازهای بزرگ
- استفاده در صنعت ساخت‌وسازهای شهری (برای لوله‌های ستون‌دار، پل‌ها، اسکله‌ها، جاده‌ها، سازه‌های ساختمان)
- حمل‌ونقل سیالات مختلف (گاز، بخار، گاز مایع)
- استفاده در صنعت ماشین‌سازی و هیدرولیک و …
نحوه تشخیص لوله‌های گوشتدار اصلی
با توجه به آنکه امروزه برندها و شرکت‌های متعددی در زمینه تولید انواع لوله و اتصالات فعالیت دارند و تنوع و تعدد محصولات در بازار بسیار زیاد است تشخیص محصولات اصلی می‌تواند چالش‌های ویژه‌ای به همراه داشته باشد. برای تشخیص لوله گوشتدار اصلی می‌توان از دو روش خاص استفاده کرد.
- در روش اول باید به روش و نحوه تولید لوله‌ها توجه کرد. همان‌طور که گفته شد این لوله‌ها برخلاف لوله‌های کم ضخامت نمی‌توانند با روش نورد سرد تولید شوند و حتماً به روش نورد گرم ساخته می‌شوند.
- در روش دوم باید به ضخامت لوله‌ها توجه کرد. با بررسی ضخامت لوله‌ها می‌توان به راحتی آنها را تشخیص داد چرا که معمولاً لوله‌های گوشتدار دارای نسبت قطر به ضخامت کمتر از 20 هستند.
مهم‌ترین عوامل مؤثر بر قیمت لوله گوشتدار
قیمت لوله‌های گوشتدار همانند انواع لوله و اتصالات دیگر و مقاطع فولادی می‌تواند تحت تأثیر فاکتورهای متعددی قرار داشته باشد و نمی‌توان قیمتی مشخص و قطعی برای آنها عنوان کرد. از مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر بر قیمت این لوله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوع استانداردهای لوله گوشتدار
- وزن و ضخامت لوله‌ها
- مشخصات و ویژگی‌های شیمیایی و مکانیکی لوله‌ها
- شرایط بازار جهانی فلزات و فولاد
- میزان عرضه و تقاضا
- نرخ ارز
- میزان و حجم لوله خریداری شده
- نوع استانداردهای لوله
- روش تولید لوله‌ها
- شرکت و کارخانه تولیدکننده و فروشگاه‌های عرضه‌کننده
- کاربردهای لوله
- قیمت مواد اولیه
جمع‌بندی نهایی
لوله‌های گوشتدار نوعی از لوله‌های مانیسمان هستند که از ضخامت بالایی برخوردار بوده و نسبت قطر به ضخامت آنها کمتر از 20 است. این لوله‌ها از وزن بسیار زیادی برخوردارند و دارای کاربردهای منحصربه‌فردی در صنایع مختلفی همچون کشاورزی، نفت و گاز، آب و فاضلاب، برق و پتروشیمی و … هستند. این لوله‌ها حتی می‌توانند برای زهکشی، آبیاری قطره ای، آب‌رسانی و … استفاده شوند اما قیمت بالایی دارند و حمل‌ونقل، اتصال و برشکاری آنها کار سختی است.
