امروزه لوله‌ها در صنایع مختلفی کاربرد دارند. لوله‌ها در انواع مختلفی از جمله لوله‌های فلزی، پلاستیکی، پلیمری، سیمانی و سفالی تولید می‌شوند. لوله‌ها را می‌توان بر اساس پارامترهای مختلفی تقسیم‌بندی کرد که مهم‌ترین آن‌ها نوع کاربردها، نحوه اتصالات و جنس و مواد اولیه می‌باشد. لوله‌های درزدار و لوله‌های بدون درز از جمله لوله‌های فلزی هستند که به روش‌های مختلفی تولید می‌شوند و می‌توانند کاربردهای متعددی در صنایع مختلف داشته باشند.
از نام آن‌ها می‌توان دریافت که تفاوت این نوع لوله‌ها فقط در وجود درز و شیار در تعدادی از آن‌ها می‌باشد. به‌صورت کلی هم لوله‌های درزجوش و هم لوله‌های بدون درز می‌توانند استفاده‌های متعددی داشته باشند. تفاوت لوله درزدار و بدون درز را می‌توان در نحوه تشکیل و کاربردهای آن‌ها دانست که در ادامه مطلب بیشتر به آن پرداخته خواهد شد.
بررسی لوله درزدار
همان‌طور که گفته شد می‌توان از نام این لوله‌ها تشخیص داد که چه نوع ظاهر و قابلیتی دارند. در حقیقت این لوله‌ها به نوعی از لوله‌ها گفته می‌شود که از طریق خم کردن یک ورقه فلزی و جوش دادن دو طرف آن‌ها ساخته می‌شوند. زمانی که ورقه فلزی خم شده و دو طرف آن به هم می‌رسد، در محل جوش آن‌ها یک برآمدگی ایجاد می‌شود. به همین دلیل به آن‌ها لوله درزدار یا درزجوش گفته خواهد شد.
در مقاله دیگری با عنوان لوله درزدار چیست که از سایت وینوپلاستیک منتشر شده است به‌صورت کامل به ویژگی‌ها و قابلیت‌های لوله‌های درزجوش پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی به خوانندگان بدهد.
لوله مانیسمان چیست؟
لوله‌های مانیسمان در حقیقت نقطه مقابل لوله‌های درزجوش می‌باشند. این لوله‌ها اولین بار توسط برادران مانیسمان اختراع شد و به همین دلیل با نام لوله‌های مانیسمان شناخته می‌شوند. این لوله‌ها کاربردهای ویژه‌ای در صنایع مختلف دارند چرا که بدنه‌ای کاملاً صاف و یکدست داشته و معمولاً از جنس فولاد کم‌کربن ساخته می‌شود که با استفاده از افزودنی‌های مختلف در برابر خوردگی و زنگ زدن مقاوم شده است.
تفاوت لوله درزدار و بدون درز چیست؟
همان‌طور که گفته شد لوله‌های درزدار و بدون درز ازجمله پراستفاده‌ترین لوله‌ها در صنایع مختلف هستند و هر کدام از آن‌ها دارای ویژگی‌های و قابلیت‌های منحصربه‌فردی می‌باشند. اگرچه اصلی‌ترین تفاوت لوله درزدار و بدون درز در نحوه تولید آن‌ها است اما این لوله‌ها دارای تفاوت‌های دیگری نیز می‌باشند که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر می‌باشند:
- لوله‌های مانیسمان در مقایسه با لوله‌های درزجوش از استحکام بیشتری برخوردار هستند و قیمت آن‌ها نیز بیشتر است.
- دیگر تفاوت لوله درزدار و بدون درز در تعداد کاربردهای آن‌ها می‌باشد. با توجه به آنکه لوله‌های مانسیمان دارای سطح صاف و یکدستی هستند در صنایع بیشتری به کار می‌روند.
- لوله‌های درزجوش از روش‌های مختلفی همچون جوشکاری با مقاومت الکتریکی، جوشکاری با فرکانس بالا، جوشکاری با فیوژن الکتریکی و جوشکاری مارپیچی تولید می‌شوند.
- دیگر تفاوت لوله درزدار و بدون درز نوع مواد اولیه آن‌ها است. معمولاً لوله‌های مانیسمان از شمش‌های فولاد ساخته می‌شوند و همین باعث عدم وجود درز در آن‌ها می‌شود و می‌توانند به‌عنوان لوله آب، برق و … استفاده شوند درحالی‌که لوله‌های درزجوش از ورقه‌های فلزی تولید می‌شوند و ممکن است دارای برآمدگی و سطح ناهموار باشند.
- تولید لوله‌های مانیسمان به دستگاه‌ها و تجهیزات مدرن و پیشرفته‌ای نیاز دارد درحالی‌که لوله‌های درزجوش با تجهیزات ساده ساخته می‌شود
- هزینه ساخت لوله‌های مانیسمان بسیار بیشتر از لوله‌های درزدار است.
- میزان مقاومت لوله‌های بدون درز در برابر فشار، خوردگی و آسیب‌های مختلف بسیار بیشتر از لوله‌های درزجوش است.
- هرچند که حمل و نقل و نصب این لوله‌ها در مقایسه با حمل و نقل و نصب لوله پلی اتیلن سخت‌تر است اما در بسیاری از مواقع می‌تواند کاربردهای بهتری داشته باشد.
روش‌های تولید لوله‌های مانیسمان و درزدار
مهم‌ترین تفاوت لوله درزدار و بدون درز در نحوه تولید آن‌ها می‌باشد. هر کدام از این لوله‌ها با روش‌های مختلفی تولید می‌شوند. همان‌طور که گفته شد لوله‌های درزدار با روش‌هایی همچون Electric Resistance Welded- ERW، High Frequency Induction (HFI) Welded Pipe و … تولید می‌شوند درحالی‌که برای تولید لوله‌های مانیسمان می‌توان از روش‌های دیگری همچون ریخته‌گری گریز از مرکز، نورد و اکستروژن شمش‌های فولادی (بیلت)، روش ریخته‌گری پاششی و …استفاده می‌شود.
تفاوت لوله درزدار و بدون درز در انواع
دیگر تفاوت لوله درزدار و بدون درز را می‌توان در انواع آن‌ها دانست. هر کدام از این لوله‌ها دارای انواع مختلفی هستند که می‌توانند کاربردها و قابلیت‌های مختلفی داشته باشند و در صنایع مختلفی به کار بروند. از انواع لوله‌های درزدار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوله آهنی درزدار عادی برای انتقال مایعات کم فشار و با حرارت کم
- لوله درزدار گالوانیزه که در برابر خوردگی و پوسیدگی مقاوم هستند و طول عمر بالایی دارند.
- لوله‌های درزدار ترانسفورماتور
- لوله درزجوش داربستی که برای ساخت سازه‌های عمرانی و ساخت ساینو و … استفاده می‌شود.
- لوله درزدار مارپیچی (درز اسپیرال) که مقاومت بسیار بالاتری نسبت به لوله‌های درز مستقیم دارند.
همچنین انواع لوله‌های مانیسمان شامل مواردی همچون لوله مانیسمان رده 20، لوله مانیسمان رده 40، لوله مانیسمان رده 80 و لوله مانیسمان رده 160 هستند. هر کدام از این لوله‌ها دارای قطر و ضخامت‌های مختلفی بوده و می‌توانند در صنایع مختلف به کار برده شوند.
کاربرد لوله های درزدار و بدون درز
تفاوت لوله درزدار و بدون درز در نحوه تولید و مواد اولیه آن‌ها باعث شده تا کاربردهای مختلفی نیز داشته باشند. البته در بسیاری از صنایع از هر دو لوله استفاده می‌شوند. رایج‌ترین استفاده‌های لوله‌های درزدار در صنایع مختلفی همچون سیستم‌های تهویه، ساخت‌وساز، کشتی‌سازی، خودروسازی و … است.
درحالی‌که لوله‌های مانیسمان می‌توانند برای خطوط فشار قوی، خطوط صنایع غذایی و دارویی، خطوط هیدرولیک خطوط نفت و گاز و … به کار بروند و حتی می‌توانند در بسیاری از صنایع جایگزین لوله پی وی سی و سایر لوله‌ها شوند. به‌صورت کلی می‌توان گفت امروزه استفاده از لوله‌های مانیسمان و درزجوش استفاده‌های رایجی در صنایع مختلف خصوصاً نفت و گاز، آب و فاضلاب و … دارند.
سخن نهایی
تقریبا تمامی صنایع مختلف امروزه از انواع لوله‌های فلزی، پلاستیکی، سیمانی، پلیمری و … استفاده می‌کنند. لوله‌های درزدار و بدون درز از جمله رایج‌ترین و پراستفاده‌ترین لوله‌ها هستند که به سبب داشتن ویژگی‌های و قابلیت‌های منحصربه‌فردی خود می‌توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند. اصلی‌ترین تفاوت لوله درزدار و بدون درز در روش تولید آن‌ها است. این تفاوت باعث شده لوله‌های مانیسمان سطحی صاف و یکدست داشته باشند. همچنین کاربردهای بیشتری در مقایسه با لوله‌های درزدار داشته باشند.
