
لوله پلیکا یا پولیکا در حقیقت یکی از انواع لولههای پلیمری است که برای انتقال سیالات مختلف خصوصاً آب از نقطهای به نقطه دیگر استفاده میشود. ماده اصلی تشکیل دهنده این لوله پلی وینیل کلراید بوده و هیچ ماده نرمکنندهای به آن اضافه نمیشود به همین دلیل با نام PVC سخت یا UPVC نیز شناخته میشود. در اصل مواد تشکیل دهنده لوله و اتصالات از جنس پلیکا شامل گرانول PVC یا پودر، Filler یا پرکنندهها، روان کننده یا Lubricant، پایدارکننده ها، کمک فرآیند، مواد اصلاح کننده و رنگدانهها هستند و در مراحل مختلفی تولید میشوند. این لولهها به واسطه داشتن ویژگیهای منحصربهفرد در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار گرفته و جایگزین بسیاری از لولههای فلزی، سیمانی و … شدهاند.
معمولاً در کشور ایران بسیاری از محصولات و تجهیزات مختلف را با نام اولین تولیدکننده و سازنده آن میشناسند و لولههای پلیکا نیز از این دست تجهیزات هستند. در حقیقت لوله پولیکا همان لوله UPVC است که اولین بار توسط شرکت پلیکا تولید شده و با همین نام نیز شناخته میشود. این لولهها تمامی خواص و ویژگیهای مواد U-PVC را دارند و از مقاومت بالایی در برابر ضربه و فشار برخوردارند. این لولهها برخلاف لولههای فلزی دچار زنگزدگی و پوسیدگی نمیشوند و به همین دلیل بهترین انتخاب ممکن برای سیستمهای آبکشی، خطوط فاضلاب، سیمکشی زیرزمینی و … هستند.
ویژگیها و قابلیتهایی همچون وزن کم، مقاومت بالا، قیمت مناسب، عدم ایجاد اصطکاک، طول عمر بالا، حملونقل و نصب راحت، تنوع بالا و … باعث شده است که لولههای پلیکا کاربردهای متعددی داشته باشند و در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار بگیرند. از جمله مهمترین کاربردهای این لولهها میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
همانطور که گفته شد لولههای UPVC یا پولیکا مانند انواع لولههای دیگر مانند لوله برق میتوانند انواع مختلفی داشته باشند و بر اساس فاکتورهای مختلفی دستهبندی شوند. از نظر نوع کاربرد این لولهها میتوانند از نظر کاربرد به سه دسته اصلی تقسیم شوند که به شرح زیر میباشند:
انتقال فاضلابهای ساختمانی از مهمترین کاربردهای لولههای پولیکا است چرا که در برابر رطوبت، خوردگی، مواد شیمیایی و … مقاومت بالایی داشته و هیچگونه اصطکاکی ایجاد نمیکنند و رسوب نخواهند گرفت. منظور از فاضلابهای ساختمانی، آبهای مصرفی در قسمت حمام، سرویس بهداشتی، آشپزخانه و … است.
این اتصالات برای به وجود آوردن انشعابات فرعی در خطوط لولهکشی استفاده شده و امکان انتقال آب را به نقاط مختلف ساختمان فراهم میآورند.
این دسته از اتصالات لوله، قطر خطوط لولهکشی را تغییر میدهند. اتصالات کاهنده در طراحی سیستمهای لوله نشکن به وفور دیده میشوند.
این اتصالات شکلی صلیبی داشته و روند انتقال مواد را به بخشهای مختلف ساختمان بسیار سادهتر میسازند. جنس این اتصالات باید بسیار مستحکم باشد، چرا که فشار بسیار زیادی را تحمل میکنند.
بوشنها که از داخل کاملاً رزوه شده میتوانند لولههای دارای ساختار یکسان را به هم وصل کنند و از طرف دیگر هرگونه نشتی را برطرف سازند. بوشن ها از تنوع بالایی برخوردارند و مهمترین آنها شامل موارد زیر است :
مهرهماسوره که شامل تکههای نری و مادگی و بخش ارتباطدهنده بوده و میتواند کاربردهای مختلفی خصوصاً در سیستمهای لولهکشی بسته در ساختمان، استفاده در کنار شیرهای قطع و وصلکننده و برای اتصال دستگاههای مختلف مانند پکیج دیواری، آبگرمکن و… دارند.
همانطور که گفته شد فاکتورهای مختلفی برای تقسیمبندی لولههای پولیکا وجود دارند که هرکدام میتوانند تعیینکننده نوع کاربرد لولهها باشند. از نظر سایز این لولهها میتوانند در اندازههای مختلفی تولید شوند. رایجترین سایزهای لوله پولیکا شامل مواردی همچون 20، 25، 32، 40، 50، 63، 75، 90، 110، 125، 160، 200، 225، 250، 315 و 400 هستند. در کل تمامی لولههای فشار ضعیف، نیمه قوی و فشارقوی میتوانند در سایزهای مختلف تولید شده و کاربردهای متعددی داشته باشند.
لولههای پلیمری و UPVC به سبب ویژگیهای منحصربهفردی که دارند امروزه جایگزین بسیاری از لولههای سیمانی، فلزی، پلاستیکی و … شدهاند و کاربردهای متفاوتی دارند. از جمله مهمترین ویژگیهای این لولهها میتوان موارد زیر را عنوان نمود:
لوله پولیکا یا لولههای U-PVC یک نارسانای کامل جریان الکتریسیته هستند و در برابر واکنشهای الکتروشیمیایی ناشی از اسیدها، بازها و نمکها مقاومت بالایی دارند و دچار خوردگی نمیشوند به همین دلیل استفاده از این لولهها در خاک میتواند بسیار بهصرفه باشد.
این اتصالات برای به وجود آوردن انشعابات فرعی در خطوط لولهکشی استفاده شده و امکان انتقال آب را به نقاط مختلف ساختمان فراهم میآورند.
این دسته از اتصالات لوله، قطر خطوط لولهکشی را تغییر میدهند. اتصالات کاهنده در طراحی سیستمهای لوله نشکن به وفور دیده میشوند.
این اتصالات شکلی صلیبی داشته و روند انتقال مواد را به بخشهای مختلف ساختمان بسیار سادهتر میسازند. جنس این اتصالات باید بسیار مستحکم باشد، چرا که فشار بسیار زیادی را تحمل میکنند.
در سیستمهای لولهکشی با استفاده از لولههای پلیکا ممکن است که نیاز باشد مسیر انتقال سیال تغییر کند و یا نیاز به انشعاب گیری وجود داشته باشد و یا اینکه سایز و اندازه لولهها تغیر کند به همین دلیل وجود اتصالات و استفاده از آنها میتواند اهمیت بالایی داشته باشد. از جمله رایجترین نوع اتصالات لوله پلیکا میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
• اتصالات مغزی برای اتصال دو لوله با قطرهای متفاوت به همدیگر
• اتصالات سهراهی برای انشعاب گیریهای فرعی در مسیر لولهکشی و میتوانند در زوایای مختلفی تولید شوند.
• اتصالات چهارراهی که همانند اتصالات سهراهی برای انشعاب گیری به کار میروند.
• بوشن ها که برای اتصال لولههای هم سایز و غیر هم سایز به همدیگر استفاده میشوند و شامل بوشن ساده، بوشن تبدیل، بوشن ترمز دار، بوشن روپیچ توپیچ و … هستند.
• اتصالات زانویی که برای تغییر مسیر لولهها استفاده میشوند و میتوانند انواع مختلفی همچون زانوی 45 درجه، زانوی 90 درجه و … داشته باشند.
• مهره ماسوره، فلنج ها، موفه ها، سیفونها، درپوشها، واشرها و … از دیگر اتصالات لوله پلیکا هستند که میتوانند کاربردهای مختلفی داشته باشند.
همانطور که گفته شد لولههای پلیکا از ویژگیهای منحصربهفردی همچون مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی، خوردگی، عدم ایجاد اصطکاک، انعطافپذیری بالا و … برخوردارند به همین دلیل استفاده از آنها میتواند مزیتهای متعددی داشته باشد که مهمترین آنها به شرح زیر هستند:
• استفاده از این لولهها در مقایسه با لولههای فلزی صرفه اقتصادی بیشتری دارد.
• این لولهها دچار خوردگی و زنگزدگی نمیشوند به همین دلیل طول عمر بالاتری خواهند داشت.
• نصب و اجرای این لولهها به واسطه وجود اتصالات و عدم نیاز به جوشکاری، رزوه کاری و … راحتتر است.
• این لولهها وزن کمی دارند و میتوانند در کاهش وزن کلی پروژههای بزرگ مؤثر باشند.
• این لولهها از سلامت بالایی برخوردارند و هیچگونه اثر مخربی بر روی رنگ، کیفیت، طعم و مزه آب و سیالات ایجاد نمیکنند.
• قابلیت بازیافت، عدم رسوبگیری و عدم اصطکاک، سازگاری با محیطزیست، قیمت مناسب و … از دیگر مزایای این لولهها هستند.
همانطور که گفته شد لولههای پلیکا میتوانند از نظر کاربرد انواع مختلفی داشته باشند و برای اهداف مختلفی استفاده شوند. از مهمترین موارد مصرف این لولهها میتوان به انتقال انواع سیالات، محافظت از کابلهای هادی جریان الکتریسیته، تهویه هوا و ناودانیها و … اشاره کرد؛ هرچند که این لولهها میتوانند برای پکیج و بستهبندی نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
در حقیقت نمیتوان قیمت مشخصی برای لولههای پلیکا عنوان کرد چرا که فاکتورها و عوامل مختلفی میتوانند در تعیین نرخ نهایی آنها مؤثر باشند. از مهمترین عوامل مؤثر بر قیمت این لولهها میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
• برند و شرکت تولیدکننده لولهها
• نوع لوله و کاربردهای آن
• نرخ ارز و دلار و نوسانات آن
• میزان عرضه و تقاضا
• قیمت مواد اولیه و میزان تورم
• حجم و متراژ لولههای خریداری شده
• هزینه انرژی و حملونقل
• ویژگیهای فیزیکی و مشخصات لولهها
• استانداردها و مدت زمان گارانتی
• کیفیت تولید محصول
در حقیقت نمیتوان قیمت مشخصی برای لولههای پلیکا عنوان کرد چرا که فاکتورها و عوامل مختلفی میتوانند در تعیین نرخ نهایی آنها مؤثر باشند. از مهمترین عوامل مؤثر بر قیمت این لولهها میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
همانطور که گفته شد نصب و اجرای لولههای پلیکا در مقایسه با انواع لولههای دیگر بسیار راحت است چرا که میتوان از روشهای مختلفی برای نصب آنها استفاده کرد. در حقیقت برای اتصال این لولهها میتوان از انواع اتصالات جوشی، اتصالات چسبی، اتصالات رزوهای و اتصالات اورینگی استفاده کرد اما در زمان نصب آنها باید به نکات و موارد مختلفی همچون انبساط و انقباض لولهها در برابر شرایط آب و هوایی، مهار کردن مناسب لولهها، آببندی مناسب و … توجه داشت. همچنین بعد از نصب لولهها و قبل از استفاده باید تستهای مقاومت در برابر فشار، نشتی، تغییرات دمایی و … انجام شود.
بهصورت کلی تمامی لوله و اتصالات پلیمری در مقایسه با سایر لولههای فلزی، پلاستیکی و … طول عمر بیشتری دارند که به دلیل مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی، رطوبت و … است. چنانچه از لولههای پلیکا به شیوه مناسبی محافظت شود میتوانند بیشتر از یک قرن عمر کنند اما طول عمر اسمی آنها بین 50 تا 70 سال است. در حقیقت عوامل مختلفی همچون نوع کاربری لوله، محل استفاده، شرایط آب و هوایی، نوع سیالات و … میتوانند در کاهش یا افزایش طول عمر لولهها مؤثر باشند.
شرکت تولیدی وینوپلاستیک در سال 1358 با استعانت از پروردگار و تکیه بر دانش، تجربه و پشتکار مدیران، همچنین با کمک نیروهای جوان و متخصص خود به منظور تولید محصولاتی با کیفیت عالی و مطابق با نیازهای مشتریان پا به عرصه صنعت تولید لوله و اتصالات پلیمری در کشور عزیزمان ایران نهاد.